Επάγγελμα: Εκπαιδευτής τεχνητής νοημοσύνης

Άνθρωποι που εργάζονται στην εκμάθηση των μηχανών τεχνητής νοημοσύνης μοιράζονται στο 2045.gr την εμπειρία τους.

Κάθε μέρα ένας στρατός από μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, καλύπτουν τη σχεδόν μηδενική απόσταση που χωρίζει το κρεβάτι από τον υπολογιστή τους, συντονίζονται σε διαφορετικές ζώνες ώρας, «χτυπούν κάρτα» σε προγράμματα καταμέτρησης απασχόλησης και ξεκινάνε την εργασιακή τους ημέρα.

Μια εργασιακή ημέρα που μπορεί εύκολα να καλύψει 10, 12 ή και περισσότερες ώρες. Εξαρτάται από τις αντοχές και τη διαθέσιμη δουλειά – κυρίως από τη διαθέσιμη δουλειά.

Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να ελέγχουν περιεχόμενο που ανεβαίνει στα κοινωνικά δίκτυα. Να εξετάζουν διαφημίσεις και αν αυτές παραβιάζουν κάποιον από «τους όρους της κοινότητας». Ή, σχετικώς πιο πρόσφατα, να εκπαιδεύουν chatbots. Είναι άνθρωποι από κάθε κοινωνικό περιβάλλον, επιστήμονες με εξειδίκευση σε ένα αντικείμενο, μεταφραστές, τεχνίτες, αυτοαπασχολούμενοι, εκπαιδευτικοί ό,τι μπορείτε να φανταστείτε.

Καλώς ήρθατε στα ενδότερα της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης που, όπως θα δούμε, σε ορισμένα σημεία της θυμίζει ανησυχητικά πολύ την 1η Βιομηχανική Επανάσταση. Επιλέξαμε να ασχοληθούμε με την εκπαίδευση των chatbots, που είναι από τις πιο πρόσφατες δραστηριότητες που μπορεί να κάνει κάποιος online εργαζόμενος και η οποία -φυσικά- λόγω της δημοτικότητας των υπηρεσιών τεχνητής νοημοσύνης είναι λογικό να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον ανθρώπων από όλο τον κόσμο.

Ξεκινάμε με μια διαπίστωση: Η επέλαση των υπηρεσιών τεχνητής νοημοσύνης γρήγορα ανέδειξε ένα σοβαρό πρόβλημα. Εταιρείες όπως η Google, η OpenAI, η Anthropic ή η Mistral σάρωσαν όλο το διαδίκτυο και χρησιμοποίησαν κάθε διαθέσιμη δημοσιευμένη πληροφορία για να εκπαιδεύσουν τα μεγάλα γλωσσικά τους μοντέλα και να δημιουργήσουν chatbots όπως το ChatGPT, το Gemini ή το Claude. Όμως το διαθέσιμο υλικό εξαντλήθηκε γρήγορα. Ορισμένοι δημιουργοί περιεχομένου κινήθηκαν νομικά, υποστηρίζοντας ότι η σάρωση του υλικού τους παραβαίνει τους νόμους για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. Οι εταιρείες έγιναν ευρηματικές. Για παράδειγμα, η OpenAI δημιούργησε ένα πρόγραμμα που κατέγραφε τους διαλόγους στα βίντεο που δημοσιεύονται στο YouTube για να δημιουργήσει νέο εκπαιδευτικό υλικό. Συνολικά, καταγράφηκαν ένα εκατ. ώρες βίντεο μέσω αυτής της διαδικασίας.

Ωστόσο, η διαδικασία διεκόπη διότι η Google απείλησε με νομικά μέσα, οπότε γρήγορα το πρόβλημα της απουσίας υλικού επανεμφανίστηκε. Μεγάλες πλατφόρμες παραγωγής περιεχομένου όπως το Reddit ή το Quora προσφέρουν επιπλέον δυνατότητες αλλά έχουν ένα βασικό πρόβλημα – κυριαρχούνται από την αγγλική γλώσσα και είναι πολύ δύσκολο να βρεις σημαντικό όγκο υλικού σε άλλες γλώσσες.

Ζητούνται άνθρωποι

Τι κάνεις όταν ένα παιδί θέλει βοήθεια στα μαθήματα; Φροντιστήριο! Το ίδιο συμβαίνει και στα γλωσσικά μοντέλα, μόνο που εδώ ο όρος που προτιμάται είναι η ενισχυτική μάθηση ή (στα αγγλικά) reinforcement learning. Ουσιαστικά, ο άνθρωπος βάζει ερωτήσεις, το σύστημα επιστρέφει απαντήσεις τις οποίες ο άνθρωπος αξιολογεί επισημαίνοντας λάθη και αστοχίες. Δεδομένου ότι τα γλωσσικά μοντέλα (επιδιώκεται να) είναι κάτι σαν παντογνώστες, υπάρχει ανάγκη για ανθρώπους με διαφορετικές καταβολές. Από επιστήμονες με πολυετείς μεταπτυχιακές σπουδές σε μια θετική επιστήμη μέχρι τεχνίτες. Η βασική προϋπόθεση είναι η γνώση της αγγλικής γλώσσας και η γνώση χρήσης υπολογιστή και βασικών υπηρεσιών του διαδικτύου για την επαλήθευση πληροφοριών. Ακόμα και άνθρωποι που εργάζονται σε κλάδους όπου ο υπολογιστής δεν παίζει βασικό ρόλο –εντελώς ενδεικτικά, οι κομμωτές, οι οδηγοί, οι υδραυλικοί κ.ο.κ.- έχουν θέση και ρόλο σε ένα περιβάλλον όπου εκείνοι είναι οι δάσκαλο και η μηχανή ο μαθητής.

Για λόγους που φαίνεται ότι αφορούν κυρίως στη νομική επιστήμη, εταιρείες όπως η Google, η Meta ή η Open AΙ δεν λειτουργούν τις πλατφόρμες μέσω των οποίων προσλαμβάνονται και εργάζονται οι «δάσκαλοι των μηχανών». Τον ρόλο αυτό παίζουν  άλλες εταιρείες που αναλαμβάνουν την πρόσληψη των ανθρώπων και, βέβαια, τη λειτουργία των συστημάτων εκμάθησης. Οι εταιρείες αυτές λειτουργούν ουσιαστικά ως εργολάβοι και όπου υπάρχει εργολάβος υπάρχει και υπεργολάβος. Όλα αυτά για να μην υπάρχουν νομικές περιπλοκές ή για να γίνεται μια καλύτερη καταγραφή των εξόδων, δηλαδή, πόσο κοστίζει τελικά στην κάθε μεγάλη εταιρεία τεχνολογίας η εκπαίδευση ενός συστήματος τεχνητής νοημοσύνης.

Κάθε πρόσληψη συνοδεύεται από την υποχρεωτική υπογραφή μίας σύμβασης εμπιστευτικότητας (ή μυστικότητας) και μετά από μια διαδικασία εκπαίδευσης ο αντισυμβαλλόμενος «δάσκαλος» ξεκινάει τα μαθήματα.

Κάτι θυμίζει όλο αυτό…

Στο τέλος, χιλιάδες άνθρωποι με γνώσεις, εμπειρία (ή και τα δύο) βρίσκονται να δίνουν οδηγίες σε μια μηχανή και αξιολογούν τις απαντήσεις της. Διαφοροποιούνται από τους εργάτες των κλωστοϋφαντουργείων της 1ης Βιομηχανικής Επανάστασης στο γεγονός ότι εργάζονται από την άνεση του σπιτιού τους και σίγουρα σε ένα σαφώς πιο υγιεινό από πλευράς φυσικής ασφάλειας περιβάλλον.

Αλλά ως εκεί με τις διαφορές.

Ανά πάσα στιγμή η δουλειά μπορεί να τελειώσει, χωρίς καμία προειδοποίηση. Μια ομάδα εργαζομένων μπορεί να διαλυθεί και να λάβει εντολές να εργαστεί σε άλλο έργο για το οποίο μπορεί να παρέχεται μηδενική εκπαίδευση. Ή να παρέχεται πολύωρη και απλήρωτη εκπαίδευση. Μπορεί ανά πάσα στιγμή κάποιος να «τραβήξει την πρίζα» όπως λένε και οι Αγγλοσάξονες για να δηλώσουν τον ξαφνικό θάνατο μίας δουλειάς. Οι ώρες εργασίας πληρώνονται στο ακέραιο αλλά είναι ζήτημα -ας όψονται οι ρήτρες εμπιστευτικότητας- αν μπορείς να γράψεις στο βιογραφικό σου ότι εκπαίδευσες το Claude, το Gemini ή το ChatGPT. Για αποζημίωση ούτε λόγος και η ανασφάλεια είναι δεδομένη. Δεν είναι τυχαίο που κάποιοι άνθρωποι εργάζονται για χρόνια σε αυτές τις πλατφόρμες χωρίς να έχουν πάρει μια ημέρα κανονικής άδειας. Ο φόβος του αποκλεισμού από ένα πολλά υποσχόμενο (και καλά αμοιβόμενο) έργο υπερισχύει κάθε ανάγκης.

Όσον αφορά, δε, στο «δικαίωμα στην αποσύνδεση» ή την ισορροπία εργασίας – ελεύθερου χρόνου, τα πράγματα είναι απολύτως ασαφή. Μπορεί να μην υπάρχει ρητή υποχρέωση αλλά αρκετοί -βλέποντας την αστάθεια στην απασχόληση και στον όγκο της διαθέσιμης εργασίας- δείχνουν πρόθυμοι να διαθέσουν ακόμα και ολόκληρα 24ωρα για να ολοκληρωθεί ένα έργο.

Είναι οι άνθρωποι που αποτελούν το πρεκαριάτο, μια κοινωνική ομάδα που κινείται μεταξύ εργασιακής φθοράς και αβεβαιότητας. Ο Guy Standing, είναι ο συγγραφέας του Πρεκαριάτου και ένα άρθρο του στο World Economic Forum περιγράφει αρκούντως αναλυτικά πώς δομείται το πρεκαριάτο και ποια είναι τα χαρακτηριστικά του.

Άνθρωποι που εργάζονται στην εκμάθηση των μηχανών τεχνητής νοημοσύνης και με τους οποίους συνομίλησε το 2045 δείχνουν μια κάποια αμφιθυμία. Από τη μία πλευρά, αισθάνονται ικανοποιημένοι καθώς για τα ελληνικά δεδομένα η αμοιβή που θα λάβουν για τη συμμετοχή τους σε ένα έργο είναι εξαιρετικά ικανοποιητική. Γνωρίζουν βέβαια τον προσωρινό χαρακτήρα της δουλειάς, αλλά κοιτάζοντας στον «κανονικό κόσμο» της ελληνικής αγοράς εργασίας κάνουν υπομονή. Υπάρχουν και άλλοι που έχουν γράψει χιλιόμετρα στην online εργασία και δείχνουν εξοργισμένοι ή και απογοητευμένοι. Τα πραγματικά στοιχεία των ανθρώπων με τους οποίους συνομιλήσαμε είναι στη διάθεση του 2045.

Εκπαιδεύω το chatbot που θα πάρει τη δουλειά μου

Ο Χ. ξεκίνησε να εργάζεται στην μετάφραση για 3 ευρωλεπτά τη λέξη του πρωτότυπου κειμένου, δηλαδή αν έπρεπε να μεταφράσει στα ελληνικά ένα αγγλικό κείμενο 1.000 λέξεων θα λάβει, θεωρητικά, 30 ευρώ. «Στην πράξη η αμοιβή είναι μικρότερη γιατί μπαίνουν στη μέση διάφορα αυτοματοποιημένα εργαλεία και τώρα με το ΑΙ βλέπουμε να περιορίζεται ακόμα περισσότερο η δουλειά του μεταφραστή και να γινόμαστε επιμελητές», μας λέει . Όταν ήρθε σε επαφή με μία από τις online εταιρείες που στρατολογούν ανθρώπους από όλο τον κόσμο για να εκπαιδεύσουν συστήματα τεχνητής νοημοσύνης και ενημερώθηκε για τους όρους απασχόλησης, νόμισε ότι ήταν… απάτη.

«Στην αρχή σκέφτηκα δεν μπορεί, είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό. Η αμοιβή των 20 δολαρίων την ώρα μου φάνηκε εξωπραγματική, αλλά δεν είχα να χάσω και τίποτα. Έστειλα ένα mail μου απάντησαν σχεδόν αμέσως -άλλη έκπληξη αυτή-  μου άνοιξαν λογαριασμό στην πλατφόρμα τους, παρακολούθησα ένα σεμινάριο, έκανα κάποια τεστ και όλα αυτά τα πληρώθηκα!»

Σε διάστημα μεγαλύτερο των 12 μηνών ο Χ. έχει εργαστεί σε διάφορα έργα της πλατφόρμας, πάντα με ένα κοινό σημείο – την εκπαίδευση AI chatbots. «Οι οδηγίες είναι ξεκάθαρες, οι πληρωμές είναι σωστές και στην ώρα τους» λέει ο Χ. αναφερόμενος στα πλεονεκτήματα. Τον ρωτάμε αν τον ανησυχεί κάτι…

«Ναι, μου προκαλεί στρες η εργασιακή ανασφάλεια, το ότι δεν ξέρω αν θα έχω δουλειά αύριο, τι θα γίνει όταν τελειώσει ένα project, αν θα έρθει άλλο και πότε, προσπαθώ να διαχειρίζομαι σωστά τα χρήματά μου, να έχω κάτι στην άκρη, ενώ παράλληλα τα έξοδα τρέχουν, ο λογιστής, ο ΕΦΚΑ…» διότι ο Χ. όπως και πολλοί άλλοι σε αυτό το αντικείμενο εργάζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες με δελτίο παροχής υπηρεσιών και σκέψεις για φοροδιαφυγή δεν υπάρχουν στον πλήρως ψηφιακό κόσμο.

Ανασφάλεια και έξοδα που τρέχουν, άρα όταν υπάρχει δουλειά, πέφτουμε με τα μούτρα… Αυτός άλλωστε είναι ο κανόνας για τις χιλιάδες των ανθρώπων που εργάζονται στις πλατφόρμες εκπαίδευσης ή επανεκπαίδευσης των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης. Κυριακές, αργίες, οκτάωρα, δικαίωμα στην αποσύνδεση, όλα αυτά παραμερίζονται όταν ένα chatbot πρέπει να καθίσει στο θρανίο και να μάθει νέα πράγματα.  Ο Χ. επιβεβαιώνει ότι όταν υπάρχει δουλειά, όλος ο διαθέσιμος χρόνος κατευθύνεται προς αυτή.

Για τους εκπαιδευτές, αν υπάρχει δυνατότητα απασχόλησης για 40 ώρες την εβδομάδα, η μηνιαία αμοιβή φτάνει τα 3.200 δολάρια που μετά από την παρακράτηση κάποιων μικρών εξόδων διαχείρισης από την πλατφόρμα φτάνουν στον τραπεζικό τους λογαριασμό μέσα σε 2-3 ημέρες. Το ποσό ακούγεται θεαματικό. Σαφώς πιο ξεκούραστο από την εργασία στον ελληνικό τουρισμό για παράδειγμα που κάθε χρόνο απορροφά μεγάλο μέρος κυρίως της νεανικής προσφοράς εργασίας. Βεβαίως ουδείς εγγυάται ότι θα υπάρχει ανάλογος όγκος εργασίας τον επόμενο μήνα, γι’ αυτό και άνθρωποι όπως ο Χ. προσέχουν για να έχουν.

Ένας παράγοντας που εντείνει το άγχος είναι η ίδια η ελληνική γλώσσα, καθώς θεωρείται δευτερεύουσης σημασίας για τους δημιουργούς των chatbots. Γλώσσες όπως τα αγγλικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά ή τα γερμανικά θεωρούνται πρώτης προτεραιότητας και οι αντίστοιχες ομάδες εκπαιδευτών αριθμούν πολλές. εκατοντάδες (ή λίγες χιλιάδες) μελών. Αντίθετα, γλώσσες με μικρό κοινό όπως τα ελληνικά ή οι γλώσσες των χωρών της Βαλκανικής και κάποιων ασιατικών χωρών μπαίνουν σε μια ομάδα με την επιγραφή «Εξωτικές γλώσσες» όπου οι ομάδες είναι ολιγομελείς και η εργασία όχι τόσο εγγυημένη. Το γεγονός ότι οι διαθέσιμες θέσεις δεν είναι πολλές για τους ελληνόφωνους εκπαιδευτές κάνει λίγο πιο δύσκολο το εργασιακό περιβάλλον.

Αλλά τελικά, για ποιους θα είναι εγγυημένη η εργασία του εκπαιδευτή σε βάθος χρόνου;

«Με ανησυχεί ότι η ελληνική γλώσσα είναι περιφερειακή, αλλά με ανησυχούν περισσότερο άλλα πράγματα» λέει ο Χ. και προσθέτει. «Σήμερα εκπαιδεύω ένα chatbot και μπορεί το ίδιο το chatbot να έρχεται και να ελέγχει τη δουλειά μου σε δεύτερο χρόνο και, μάλιστα, από την ετυμηγορία του εξαρτάται αν θα συνεχίσω να εργάζομαι αύριο», λέει.

«Νιώθω ότι θα δούμε chatbots να εκπαιδεύουν chatbots και εμείς θα είμαστε άχρηστοι. Βλέπεις δηλαδή τον εαυτό σου να εργάζεται κατά κάποιον τρόπο στην εξέλιξη του ΑΙ και βλέπεις ότι και η δική σου δουλειά θα υποκατασταθεί από το ΑΙ».

«Γενικά είμαι ευχαριστημένος από την εμπειρία μου, κυρίως επειδή πληρώνει καλά αλλά δεν ξέρω αν θα συνεχίσουν να υπάρχουν μεγάλα έργα για την ελληνική γλώσσα.  Συνολικά νομίζω ότι η απληστία με τους αυτοματισμούς και την περιθωριοποίηση των ανθρώπων ρίχνει την ποιότητα στη δουλειά που κάνουμε εμείς».

Τελικά;

«Όσο περισσότερο το επεξεργάζομαι τόσο περισσότερο απαισιόδοξος γίνομαι. Αλλάζει τόσο γρήγορα η αγορά εργασίας που για να προσαρμοστείς πρέπει να είσαι ευέλικτος και δεν ξέρω ποια θα είναι η επόμενη ανάγκη και τι expertise θα χρειάζεται και αν θα ταιριάζω σε αυτό το περιβάλλον» λέει ο Χ. πριν επιστρέψει στην… έδρα του δασκάλου για άλλη μια ώρα εκπαίδευσης του chatbot.

Δέκα χρόνια στις πλατφόρμες – Μία εκ βαθέων εξομολόγηση

Η Ζ. ήθελε να ξεφύγει από το περιβάλλον των ελληνικών κέντρων τηλεφωνικής εξυπηρέτησης πελατών και σήμερα μετράει περισσότερα από δέκα χρόνια στον κόσμο της απομακρυσμένης εργασίας.

Για ένα μεγάλο διάστημα εργάστηκε στον έλεγχο διαφημίσεων σε υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης και από τα μάτια της έχουν περάσει πράγματα που κανείς δεν θα ήθελε να δει. «Μια φορά μου έτυχε βίντεο με παιδική πορνογραφία. Έχουν περάσει χρόνια αλλά το θυμάμαι ακόμα σαν να ‘ταν χθες. Έκανα όλα όσα έλεγαν οι οδηγίες αλλά ακόμα αναρωτιέμαι τι να συνέβη σε αυτό το κοριτσάκι. Δεν με ενημέρωσε ποτέ κανείς αν η αναφορά μου βοήθησε με κάποιον τρόπο, δεν ξέρω καν αν είδε κάποιος την αναφορά αυτή  – ελπίζω ναι». 

Αλλά η αρχή ήταν πιο απλή και ανέφελη. «Στο πρώτο project που εργάστηκα έδιναν 13 δολάρια την ώρα και για μερικούς μήνες έβγαζα πολύ καλά λεφτά με σχετικά εύκολη εργασία και χωρίς ιδιαίτερο άγχος. Αλλά η ίδια η δουλειά ήταν βαρετή, αξιολογούσα αν οι υπόλοιποι βαθμολογούσαν σωστά τα αποτελέσματα αναζήτησης σε ένα κοινωνικό δίκτυο».  

Τα 13 δολάρια έγιναν αργότερα 15 και ήταν, ίσως, το τυράκι. Υπήρχε και φάκα, όπως θα δούμε πιο κάτω.

Δεδομένου ότι όλα έχουν ένα τέλος, κάποια στιγμή το συγκεκριμένο project έριξε την αυλαία του. Η Ζ. ζήτησε να μετατεθεί σε άλλη ομάδα, όπου το βασικό αντικείμενο ήταν να επιβεβαιώνει ότι οι διαφημίσεις που εμφανίζονταν σε ένα αποτέλεσμα αναζήτησης είχαν κάποια σχέση με το ερώτημα που είχε διατυπώσει ο χρήστης και τις σχετικές λέξεις-κλειδιά.

«Διάβασα τουλάχιστον 100 σελίδες με οδηγίες. Εκτός από τη συνάφεια των διαφημίσεων είχαμε και άλλες εργασίες. Για παράδειγμα, διαβάζαμε άρθρα για να δούμε αν είχαν σεξουαλικά υπονοούμενα του τύπου ‘δείτε πόσο καυτή είναι η τάδε με το μπικίνι της’,  ή αν είχαν πορνογραφικό περιεχόμενο, λόγο μίσους, αν προωθούσαν όπλα, αλκοόλ ή προϊόντα καπνού κ.τ.λ.  Έπρεπε να διασφαλίζουμε ότι οι διαφημίσεις δεν θα εμφανίζονταν δίπλα σε τέτοια άρθρα».

«Η δουλειά ήταν βαρετή σε σημείο να νιώθεις ότι πέφτει το IQ σου είκοσι μονάδες κάθε φορά που άνοιγες τον υπολογιστή σου», σχολιάζει.

Οι όροι συνεργασίας ήταν δρακόντειοι. Φυσικά δεν μπορούσε να αναφέρει δημοσίως αν έκανε όλη αυτή τη δουλειά για παράδειγμα για την Google, το Facebook ή το Instagram. Τυχόν αναφορές στο βιογραφικό θα συνιστούσε παράβαση των όρων της συμφωνίας μη αποκάλυψης πληροφοριών (Non-Disclosure Agreement). Το κερασάκι στην τούρτα, ένας όρος που περιλαμβανόταν στη σύμβαση με την εταιρεία μέσω της οποία η Ζ. εργαζόταν. «Υπήρχε όρος που έλεγε ότι δεν μπορώ να πω κακή κουβέντα για την εταιρεία σε κανέναν», θυμάται.

Στο μεταξύ, το θέμα των πληρωμών είχε αρχίσει να γίνεται πολύπλοκο.

«Βάζαμε δικό μας time tracker και στο τέλος της μέρας καταχωρούσαμε πόσες ώρες δουλέψαμε. Μερικές φορές ερχόταν ένα αυστηρό μήνυμα μαζικά σε όλους μας ότι δήθεν δηλώνουμε παραπάνω ώρα από όσο πρέπει. Μας ανάγκαζαν να δηλώσουμε λιγότερες ώρες, αλλιώς δε θα πληρωνόμασταν. Έλεγαν ‘ο μέσος όρος για το ελληνικό τμήμα είναι 55 δευτερόλεπτα το task. Σύμφωνα με αυτό, εφόσον έκανες Χ tasks θα έπρεπε να σου πάρει Ψ χρόνο. Εσύ έχεις δηλώσει Ψ +2 ώρες. Αφαίρεσε τις δύο, να πληρωθείς’. Το αστείο βέβαια είναι ότι ο μέσος όρος της ομάδας επηρεαζόταν από spammers και bots. Επίσης, μπορεί σε όλη την ομάδα να τύχαιναν εύκολα tasks 60 ή 120 δευτερολέπτων αλλά σε εσένα να τύχαινε μια ομάδα με δύσολα tasks με πολύπλοκες ερωτήσεις στο καθένα που ήθελαν 10 λεπτά το λιγότερο για να γίνει σωστή αξιολόγηση. Δεν είχε σημασία καμία, έπρεπε να κόψεις τις ώρες που σου έλεγαν, αλλιώς δε θα πληρωνόσουν».

Η δε εσωτερική επικοινωνία είχε στοιχεία σαδισμού.

«Λαμβάναμε άπειρες προσκλήσεις για να εργαστούμε σε έργα σχετικά με μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης. Όλοι θέλαμε να εργαστούμε σε αυτά γιατί είχαν μεγαλύτερο ενδιαφέρον.  Θυμάμαι να ξενυχτάω να διαβάζω οδηγίες για τρία τέτοια projects. Να κάνω όλα τα τεστ, να περνάω σε ένα 24ωρο και τα τρία και να έρχεται email και για τα τρία «συγχαρητήρια μπήκατε στο project, τι φοβερή που είστε! Περιμένετε τώρα email να σας ενημερώσουμε για την έναρξη του project!» Και περιμέναμε, περιμέναμε, περιμέναμε. Για μέρες, για βδομάδες. Μετά από ένα τρίμηνο και άπειρα μηνύματά μας, έστελναν ένα email που έλεγε «ουπς, δεν έχουμε άλλες θέσεις τελικά, sorry for the inconvenience!» Μου έχει τύχει να βλέπω άτομο να γράφει σχόλιο στο chat της δουλειάς ότι είναι πολύ χαρούμενη που πέρασε στο τάδε project και εγώ να ξέρω ότι το project έχει τερματίσει πέντε μήνες πριν. Δεν τους ένοιαζε να ενημερώσουν κανέναν, άφηναν τον κόσμο να διαβάζει άπειρες οδηγίες και να κάνει ένα σωρό τεστ ενώ τα projects είτε είχαν τελειώσει ήδη είτε δεν είχαν ανοιχτές θέσεις. Και όλα αυτά φυσικά δεν τα πληρωνόμασταν. Άπειρες ώρες διάβασμα σε οδηγίες, τεστ, συζητήσεις στο chat, όλα ήταν απλήρωτα. Υπήρχε project με οδηγίες 270 ή 370 σελίδες, δεν θυμάμαι καν, και μόνο το τεστ για το συγκεκριμένο έπαιρνε δύο μέρες απ’ τη ζωή σου. Θυμάμαι ότι διάβαζα δύο βδομάδες. Δεν το πέρασα τελικά».

«Είχαμε τη δοκιμασία των blind set. Ήταν ασκήσεις όπου το σύστημα έχει ήδη την σωστή απάντηση και αν έδινες λάθος σε ένα καθορισμένο ποσοστό, σε πετούσαν αμέσως από το project. Κάθε πρωί ξυπνούσα με την απορία αν θα ήταν σήμερα η μέρα που δεν θα περνούσα το τεστ. Υπήρχαν άνθρωποι που έφευγαν μετά από πέντε μέρες, οι περισσότεροι έτρωγαν ban σε λίγους μήνες υπήρχαν και κάποιοι λίγοι που ήταν εκεί πάνω από 5 χρόνια. Δεν ξέρω πώς κατάφερα να μείνω τόσα χρόνια, ίσως επειδή απέφευγα τα πολύ δύσκολα tasks ή ίσως επειδή ήμουν πολύ τυχερή».

Η κάθοδος των απολαβών και ο εφιάλτης του NTA

Από την πληρωμή των 13-15 δολαρίων ανά ώρα η τιμή για την ελληνική αγορά υποχώρησε σταδιακά στα 6 δολάρια, λέει η Ζ. Και μετά…

«Το χειρότερο ήρθε με την πανδημία. Εκεί μπήκε πάρα πολύς κόσμος στην πλατφόρμα και ταυτόχρονα άρχισε η κόλαση του NTA.  NTA σημαίνει No Tasks Available. Ο μεγαλύτερος εφιάλτης μας. Οι μέρες χωρίς καθόλου δουλειά γίνονταν βδομάδες και οι βδομάδες μήνες. Το χειρότερο ήταν ότι πού και πού το σύστημα έφτυνε κάνα δυο tasks. Υπήρχαν άνθρωποι που κάθονταν όλη μέρα μπροστά από τον υπολογιστή και έκαναν refresh στην οθόνη. Όλη μέρα, ασταμάτητα refresh, μέχρι να πέσουν σε δύο tasks των 60 δευτερολέπτων. Ταυτόχρονα υπήρχαν αγορές με άπειρη δουλειά. Έρχονταν στο chat και τρόλαραν όλους όσους δεν είχαν δουλειά για μήνες, γράφοντας σχόλια τύπου ‘εγώ αυτήν τη βδομάδα δούλεψα 60 ώρες, λολ’.  Οι Αμερικανοί είχαν περιορισμό, μπορούσαν να δουλέψουν μόνο 20 ώρες την εβδομάδα αν θυμάμαι καλά. Οι υπόλοιπες χώρες δεν είχαν τέτοιο όριο. Υπήρχαν άτομα που δούλευαν 70-80 ώρες τη βδομάδα».

Και όλα αυτά με το άγρυπνο μάτι ενός μετρητή… Προγράμματα που υποχρεωτικά εγκαθιστάς στον υπολογιστή σου και μετρούν τον χρόνο που εργάζεσαι στην πλατφόρμα, ώστε να υπολογιστεί ο χρόνος που θα πληρωθείς.

«Νομίζω είναι δύσκολο να εξηγήσεις σε κάποιον που δεν έχει δουλέψει με time tracker πόσο διαφορετικά περνάει ο χρόνος στη δουλειά όταν δουλεύεις καταγράφοντας το κάθε δευτερόλεπτο. Στις περισσότερες δουλειές γραφείου η πραγματική δουλειά αφορά στις μισές ώρες από αυτές για τις οποίες πληρώνεσαι. Οι υπόλοιπες είναι συζητήσεις με τους συναδέλφους σου, τηλέφωνα σε οικεία πρόσωπα, chat, διάλειμμα για φαγητό, κάτσε να σταματήσω να πω μια κουβέντα και στο κορίτσι απέναντι που γλυκοκοιτάζω, κάτσε να ψάξω και κάτι άσχετο που θέλω να αγοράσω…  Σκέψου 80 ώρες δουλειά με time tracker τη βδομάδα. Είμαι σίγουρη ότι κάτι τέτοια έχουν στείλει ανθρώπους στο ψυχιατρείο, δεν αντέχει ο ανθρώπινος νους τόσο κάψιμο και τόση βαρεμάρα. Από ένα σημείο και μετά κάνεις αποσύνδεση, δεν είσαι πλέον εκεί. Όταν δούλευα πάρα πολλές ώρες, ειδικά σε tasks γρήγορα που δεν ήθελαν και πολλή σκέψη, το πάθαινα αυτό. Ήταν σαν να ξυπνάω ξαφνικά μπροστά στον υπολογιστή μου και να μη θυμάμαι πώς πέρασε το προηγούμενο μισάωρο.

«Για μένα, το πιο ψυχοφθόρο πράγμα ήταν να διαβάζω καθημερινά άλλους συναδέλφους στο chat… Θυμάμαι πολλές φορές να γκρινιάζω για το πώς φέρονται στους εργαζόμενους και τα περισσότερα σχόλια που μου έσκαγαν όταν τα έχωνα για τις πρακτικές των εταιρειών, για το ότι δεν έχουμε καθόλου εργασιακά δικαιώματα, ανά πάσα στιγμή μπορούν να σε πετάξουν μετά από δέκα χρόνια καθημερινής εργασίας, ήταν τύπου “you are not an employee, you have no rights, shut up”, “you agreed to this, deal with it”, “please, don’t say negative stuff, you’ re bringing us down”. Επίσης, τα πιο νέα παιδιά είχαν αυτό το “grind mentality” που με ταράζει πάρα πολύ όταν το βλέπω, ειδικά σε νέους. Έκαναν συνέχεια quotes από το ‘Grit: The No B.S. mentality on how to become a Grind Animal, Hack your Powers within and build Supreme Confidence’. Μόλις έβγαιναν tasks έλεγαν “Let’s grind now, fuck yeah” και δούλευαν 24ωρο χωρίς ύπνο. Η έλλειψη εργατικής αλληλεγγύης, η έλλειψη ενσυναίσθησης, το ανταγωνιστικό κλίμα, η άγνοια σχετικά με τα εργατικά δικαιώματα και το πώς οι εταιρείες αυτές τα καταπατούν, αυτά με έριχναν εμένα καθημερινά πιο πολύ από τις πρακτικές των μεγάλων εταιρειών. Οι περισσότεροι raters ‘έγλειφαν’ τους managers, και αν κάποιος στο chat παραπονιόταν έπεφταν να τον φάνε και του έκαναν και προσωπικές επιθέσεις. Ήταν ό,τι πιο θλιβερό και μίζερο έχω βιώσει στην εργασιακή μου εμπειρία…».

Είπαμε, θυμίζει πολύ την 1^η Βιομηχανική Επανάσταση…