Τα wearables αλλάζουν όχι μόνο μικρές καθημερινές συνήθειές μας, αλλά και τη καθημερινή σχέση μας με την προσωπική μας υγεία, και κατ’ επέκταση συνολικά τον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης.

Περίληψη θέματος

Τα wearables και πώς αλλάζουν τον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης

• Τα wearables κερδίζουν την εμπιστοσύνη εκατομμυρίων χρηστών σε όλο τον κόσμο, καθώς παρέχουν εύκολη πρόσβαση σε δεδομένα υγείας και άσκησης.

• Η χρήση έξυπνων ρολογιών, βραχιολιών και δαχτυλιδιών επιτρέπει την παρακολούθηση βασικών δεικτών υγείας, όπως ο καρδιακός ρυθμός και το οξυγόνο στο αίμα.

• Τα wearables συμβάλλουν στη διαχείριση της υγείας στην καθημερινότητα, ενθαρρύνοντας την πρόληψη και την υιοθέτηση πιο υγιεινών συνηθειών.

• Η αξιοποίηση των δεδομένων από wearables από τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να μειώσει το κόστος περίθαλψης και να βελτιώσει την ποιότητα της φροντίδας.

• Υπάρχουν προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν, όπως η διασφάλιση της ακρίβειας των μετρήσεων, η προστασία του απορρήτου και της ασφάλειας των δεδομένων, καθώς και η διαχείριση των ηθικών ζητημάτων.

Ο Κώστας κάθε πρωί που ξυπνάει βλέπει στο smartwatch του ένα σύντομο report για την ποιότητα του ύπνου του. Η Μαρία μετά από κάθε μικρή και μεγάλη βόλτα που κάνει με το ποδήλατο ανατρέχει στους δείκτες υγείας που κατέγραψε το fitness tracker που φοράει στον καρπό της. Χιλιάδες, έως και εκατομμύρια, ερασιτέχνες δρομείς κάνουν το ίδιο μετά από κάθε προπόνηση ή αγώνα τους.

Μετά από μια σχετικά αργή αρχή, τις παιδικές ασθένειες τους, όπως η αυτονομία της μπαταρίας, τα wearables κερδίζουν πλέον την εμπιστοσύνη εκατομμυρίων χρηστών σε όλο τον κόσμο. Από τα smart bands που εμφανίστηκαν αρχικά, προχωρήσαμε στα smartwatches, φθάσαμε ήδη στα έξυπνα δαχτυλίδια και αρκετές ακόμη εξειδικευμένες έξυπνες συσκευές, που τοποθετούμε στο σώμα μας. Ποιος αλήθεια γνωρίζει ποιες ακόμα τέτοιου είδους συσκευές θα δούμε στο μέλλον; Η αγορά συνολικά αναπτύσσεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς πλέον, με τις προβλέψεις να είναι ακόμα πιο αισιόδοξες τα επόμενα χρόνια.

Τι είναι αυτό που κάνει τα wearables τόσο δημοφιλή τα τελευταία χρόνια; Πώς αλλάζουν τον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και ποιες είναι οι πιθανές προκλήσεις που πρέπει να έχουμε υπόψη μας;

Γιατί είναι τόσο δημοφιλή τα wearables;

Αν και οι πρώτες wearables συσκευές εμφανίστηκαν εμπορικά το 2010 (με την Fitbit τότε να παρουσιάζει την πρώτη συσκευή μέτρησης βημάτων), η μαζική δραστηριοποίηση των κατασκευαστών ξεκινάει μερικά χρόνια αργότερα, μεταξύ 2014-2015, όταν και τα μεγάλα ονόματα από τον κλάδο της τεχνολογίας εμφανίζουν τις πρώτες τους προτάσεις. Όπως ίσως συμβαίνει σε όλες τις κατηγορίες ηλεκτρονικών συσκευών, η δημοτικότητα τους ήταν στην αρχή αναιμική, οι παιδικές ασθένειες των ίδιων των συσκευών αρκετές και οι καταναλωτές ήταν διστακτικοί στην απόκτηση τέτοιων συσκευών. Χρειάστηκαν να περάσουν μερικά χρόνια, αφού είχαν καταφέρει να κερδίσουν ένα βασικό πυρήνα χρηστών, για να αρχίσουμε να διαπιστώνουμε μια έντονη μεταβολή στη δημοφιλία τους. Τώρα πλέον τα wearables αποτελούν μια αγορά πολλών δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, με τις προοπτικές για την επόμενη δεκαετία να είναι ακόμα πιο θετικές.

Ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους τα wearables έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη του κοινού;

Ο δείκτης ευκολίας σίγουρα. Είναι η πρώτη φορά που εμείς ως καταναλωτές έχουμε πρόσβαση σε τόσα πολλά δεδομένα υγείας (και άσκησης) για τον εαυτό μας με ένα μόνο κλικ. Από τον καρδιακό ρυθμό, μέχρι το οξυγόνο στο αίμα μας και αρκετή ακόμα εξειδικευμένη πληροφορία οι χρήστες μπορούν να έχουν στον καρπό του χεριού τους ή στο δάχτυλό τους (αν μιλάμε για τα έξυπνα δαχτυλίδια που εμφανίζονται όλο και πιο έντονα το τελευταίο διάστημα) πλήθος δεδομένων, χωρίς να χρειαστεί είτε να αλλάξουν συνήθειες είτε να τοποθετήσουν μια «ξένη» συσκευή στο σώμα τους. Τα wearables, smartwatches, wristbands, rings, είναι οικείες συσκευές, που υποκαθιστούν κοσμήματα και αξεσουάρ που φορούσαμε έτσι κι αλλιώς στο σώμα μας.

Έξυπνα ρολόγια και δαχτυλίδια μας βοηθούν να κατανοήσουμε καλύτερα το σώμα μας, τη φυσική μας κατάσταση, ακόμα και την πιθανότητα ενός επείγοντος συμβάντος. Μπορεί κάποιοι να αμφισβητούν ακόμα την ακρίβεια των πληροφοριών που μας παρέχουν αυτές οι συσκευές, όμως υπάρχουν ήδη περιστατικά που έχουν δείξει τη χρησιμότητά τους. Μόλις τον περασμένο Απρίλιο η 35χρονη Jessie Malone, σώθηκε από το smartwatch της, το οποίο μετά από μια βόλτα με το ποδήλατο την ειδοποίησε ότι ο καρδιακός της ρυθμός ήταν πολύ υψηλός. Τα αντανακλαστικά της λειτούργησαν και οι εξετάσεις που έκανε έδειξαν μια κρίσιμη καρδιακή πάθηση από την οποία έπασχε χωρίς να το γνωρίζει.

Παράλληλα με την ευκολία χρήσης, ένα ακόμα στοιχείο, όχι αμελητέο, έχει κάνει ιδιαίτερα δημοφιλή αυτή την κατηγορία συσκευών. Το gamification της εμπειρίας χρήσης. Οι συνοδευτικές αυτών των συσκευών εφαρμογές μπορούν να εμπλέκουν τους χρήστες σε έξυπνες προκλήσεις, με βάση τις επιδόσεις τους. Προσωποποιημένες πληροφορίες, ασκήσεις, χιουμοριστικές ενημερώσεις για την αντιστοιχία της απόστασης που έχουν διανύσει τρέχοντας ή περπατώντας ή ενημέρωση σε επίπεδο αντιστοιχίας διατροφής και όχι μόνο θερμίδων που έχουν κάψει, εμπλουτίζουν την εμπειρία των χρηστών.

Διαχείριση της υγείας στην καθημερινότητά μας

Τα wearables δημιουργούν μια νέα συνθήκη, σίγουρα πολύτιμης για τους χρήστες τους. Για πρώτη φορά η διαχείρισης της υγείας μας δεν γίνεται αποκλειστικά από επαγγελματίες στο χώρο της υγείας, αλλά ενσωματώνεται απρόσκοπτα στην καθημερινή μας ζωή. Τα wearables επιτρέπουν/προσφέρουν προληπτικές προσαρμογές στον τρόπο ζωής μας και μας δίνουν τη δυνατότητα να αναλαμβάνουμε και εμείς ένα μέρος της ευθύνης για την παρακολούθηση της υγείας και της ευημερία μας. Να συμμετέχουμε ενεργά στην «αυτοφροντίδα» μας. Ιδιαίτερα στον τομέα της πρόληψης. Περίπου το 80% των ασθενειών και παθήσεων μπορούν να προληφθούν από αλλαγές στον τρόπο ζωής και η τεχνολογία αναδεικνύεται ως ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την καλλιέργεια πιο υγιεινών συνηθειών.

Σταδιακά, αρκετοί δείκτες υγείας που παρακολουθούν τα wearables πιστοποιούνται από υγειονομικούς φορείς σε όλο τον κόσμο για την ακρίβεια των αποτελεσμάτων τους. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι στο άμεσο μέλλον (αν δεν συμβαίνει ήδη σήμερα) οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης να λαμβάνουν υπόψη τα δεδομένα που εξάγονται από αυτές τις συσκευές, είτε π.χ. για την αποτελεσματικότητα μιας θεραπείας είτε για έγκαιρες παρεμβάσεις όπου κρίνεται απαραίτητο. Για παράδειγμα, οι ασθενείς που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν τέτοιες συσκευές για την παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης ή άλλων μετρήσεων υγείας για να αποκαλύψουν αλλαγές που διαφορετικά θα μπορούσαν να περάσουν απαρατήρητες, επιτρέποντας έτσι την άμεση απόκριση για την αποφυγή πιθανών επιπλοκών.

Κατά συνέπεια, μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να βοηθήσει στη μείωση του ιατρικού κόστους, του αριθμού των δαπανηρών ιατρικών επισκέψεων και περιττών θεραπειών.  μειώνοντας τον αριθμό των δαπανηρών επισκέψεων στο νοσοκομείο και των περιττών θεραπειών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Deloitte, μέχρι το 2027, τέτοιου είδους εργαλεία απομακρυσμένης παρακολούθησης ασθενών προβλέπεται να μειώσουν έξοδα περίθαλψης κατά 16% στις ΗΠΑ, με τη συνολική εξοικονόμηση έως το 2037 να ανεβαίνει έως και τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια.

Οι προοπτικές τα wearables να μειώνουν σημαντικά το χρόνο των επαγγελματιών υγείας με τους ασθενείς χωρίς να διακυβεύεται η ποιότητα της φροντίδας είναι μεγάλες. Σε μια πρόσφατη μελέτη για δύο συστήματα υγειονομικής περίθαλψης που χρησιμοποιούν φορητές συσκευές, τα προγράμματα ψηφιακής φροντίδας ξεπέρασαν την τυπική φροντίδα σε σημαντικές πτυχές. Για το πρώτο, οι γιατροί έλαβαν ζωντανά δεδομένα από φορητές συσκευές ασθενών με διαβήτη, ενισχύοντας την επίβλεψη και τα αποτελέσματα, ενώ μειώνουν την ανάγκη για προσωπικές επισκέψεις. Με συνεχή δεδομένα για τα επίπεδα γλυκόζης, οι ασθενείς μείωσαν κατά το ήμισυ τις τηλεφωνικές συνεννοήσεις με τους ιατρούς, ενώ παράλληλα βελτίωσαν τη διαχείριση του διαβήτη και απελευθέρωναν χρόνο από τους γιατρούς. Στο άλλο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, ένα ψηφιακό πρόγραμμα υγείας για την υψηλή αρτηριακή πίεση απέδωσε ενθαρρυντικά αποτελέσματα καθώς το 71% των ασθενών έφτασαν την αρτηριακή πίεση που είχαν στόχο, ξεπερνώντας το 31% υπό την τυπική φροντίδα.

Μαζί με τις προοπτικές έρχονται και οι προκλήσεις

Εκτός βέβαια από τα σημαντικά οφέλη που υπόσχονται τα wearables, υπάρχουν και ιδιαίτερα σοβαρές προκλήσεις για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων τους ως ισχυρά εργαλεία υγειονομικής περίθαλψης. Η διασφάλιση της ακρίβειας και της αξιοπιστίας των μετρήσεων είναι ουσιαστικής σημασίας για πρακτικές πληροφορίες. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε τις εταιρείες να δουλεύουν σε διαρκή συνεργασία με ερευνητές-επιστήμονες στο συγκεκριμένο πεδίο για να αποδείξουν την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα και την αξία της τεχνολογίας τους. Ήδη γίνονται αρκετά βήματα προόδου.

Παράλληλα, η προστασία του απορρήτου και της ασφάλειας των δεδομένων είναι ζωτικής σημασίας. Οι φορητές αυτές συσκευές συλλέγουν και μεταδίδουν ευαίσθητα δεδομένα υγείας, καθιστώντας τις ελκυστικούς στόχους για κυβερνοεπιθέσεις. Τα μέτρα ασφαλείας δεδομένων, όπως η ισχυρή κρυπτογράφηση, η ασφαλής αποθήκευση δεδομένων και τα πρωτόκολλα ελέγχου ταυτότητας είναι απαραίτητα για την προστασία των πληροφοριών των ασθενών από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση και παραβιάσεις. Επιπλέον, προκύπτουν επίσης ανησυχίες σχετικά με το απόρρητο, το ποιος έχει πρόσβαση σ’ αυτά τα δεδομένα, τον τρόπο χρήσης τους και τις πιθανές επιπτώσεις για το απόρρητο των ασθενών. Η εφαρμογή διαφανών πολιτικών, η ρητή συναίνεση των χρηστών και η συμμόρφωση με τους αυστηρούς κανονισμούς προστασίας δεδομένων, όπως ο GDPR και το HIPAA, είναι επιτακτικές ανάγκες και για τη διασφάλιση του απορρήτου των ασθενών, αλλά και για την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην ίδια την τεχνολογία.

Όσο προχωρά η τεχνολογία τα wearables αναμένεται να αναλαμβάνουν όλο και πιο κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση του μέλλοντος της υγειονομικής περίθαλψης. Διαθέτοντας πιο εξελιγμένες δυνατότητες συλλογής και ανάλυσης των δεδομένων, πιστοποιημένη ακρίβεια των μετρήσεων τους και των αποτελεσμάτων των ασθενών, αναμένεται να συμβάλλουν δυναμικά στις αλλαγές στο πεδίο της υγειονομικής περίθαλψης.