Σε μια εποχή που οι περισσότεροι έχουν πάψει να ταξιδεύουν και περνούν πολύ περισσότερο χρόνο στο σπίτι, οι τεχνολογίες AR και VR θα μπορούσαν να προσφέρουν αναρίθμητες επιλογές.
Δεν πάει πολύς καιρός που μικροί –και μεγάλοι, γιατί να το κρύψουμε;– αναζητούσαν Pokémon ανά τον πλανήτη, καρφωμένοι στις οθόνες των κινητών τους. Το Pokémon Go είναι ίσως το πιο επιτυχημένο παράδειγμα επιμειξίας της εικονικής πραγματικότητας με αυτό που άκομψα αλλά με ακρίβεια θα περιγράφαμε ως «πραγματική» πραγματικότητα.
Τα χαριτωμένα (και μη) πλασματάκια του παιχνιδιού πηγαινοέρχονταν στο φυσικό περιβάλλον, φέρνοντας το ευρύ κοινό σε επαφή με την έννοια της AR (Augmented Reality). Πρόκειται για την πιο πειστική, μέχρι σήμερα, απόδειξη των δυνατοτήτων της συγκεκριμένης τεχνολογίας. Ένα άλλο, ακόμη πιο σύνηθες παράδειγμα χρήσης της AR στην καθημερινότητα, είναι οι μεταμφιέσεις στις selfie και τα βίντεο του Snapchat και του Instagram, τις οποίες επίσης χρησιμοποιούν μικροί – και μεγάλοι, ούτε αυτό θα το κρύψουμε.
Σε αντίθεση με τις εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality – VR), η AR ως παρακλάδι της δεν απαιτεί ειδικά γυαλιά και headsets, τα οποία όσο κομψά και ελαφριά κι αν γίνουν είναι μάλλον απίθανο να υιοθετηθούν από το ευρύ κοινό. Εξάλλου, η AR δεν απαιτεί την αποσύνδεση του χρήστη από πραγματικότητα γύρω του όπως η VR. Αντί να του δίνει ώθηση να «κλειστεί» μέσα, του δίνει αφορμή να «ανοιχτεί» περισσότερο έξω. Να βελτιώσει με έναν τρόπο, έστω και τεχνητό, την πραγματικότητα.
Γι’ αυτό και η επαυξημένη πραγματικότητα προέβαλε ως μια πολλά υποσχόμενη τεχνολογία που όμως δεν είχε μέχρι σήμερα την προσδοκώμενη πορεία. Αφενός η έλλειψη πολλών και ουσιαστικών εφαρμογών, και αφετέρου οι απαιτήσεις για συμβατό hardware, φρέναραν την εξάπλωσή της. Εκεί όμως που αμφότερες οι τεχνολογίες έδειχναν να ασθμαίνουν αναζητώντας μάταια το κοινό τους, ήρθε η πανδημία της νόσου Covid-19. Μέσα σε λίγους μήνες, αρκετές επιχειρήσεις και οργανισμοί επιχείρησαν να κρατήσουν επαφή με το κοινό μέσω της τεχνολογίας. Σε μια εποχή που οι περισσότεροι έχουν πάψει να ταξιδεύουν και περνούν πολύ περισσότερο χρόνο στο σπίτι, οι τεχνολογίες AR και VR θα μπορούσαν να προσφέρουν αναρίθμητες επιλογές.
«Θεωρώ ότι ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού των ανεπτυγμένων χωρών, και μακροπρόθεσμα όλων των χωρών, θα απολαμβάνουν καθημερινά εμπειρίες AR. Σχεδόν όπως τρώνε τρία γεύματα την ημέρα» — Τιμ Κουκ
Τα μουσεία της Εικονικής Πραγματικότητας
Πολλά από τα μουσεία που είχαν ήδη τις υποδομές για να επιτρέψουν εικονικές επισκέψεις, αξιοποίησαν την «ευκαιρία» για να ανοίξουν τις εικονικές αίθουσές τους σε επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο. Το Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι, για παράδειγμα, μας επιτρέπει να το επισκεφθούμε από την άνεση του σπιτιού μας και να θαυμάσουμε πολλά από τα έργα και μάλιστα με εγγύτητα που δεν θα μπορούσαμε καν να διανοηθούμε μέσα στο μουσείο. Ο επισκέπτης για παράδειγμα μπορεί να δει από απόσταση χιλιοστών τα χρώματα και τις υφές στους πίνακες, να ζουμάρει στα χαρακτηριστικά και να μελετήσει τις τεχνοτροπίες όπως δεν θα μπορούσε να κάνει ακόμη κι αν έμενε μόνος του στο μουσείο.
Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η απεικόνιση των αιθουσών και ορισμένων έργων τέχνης που εκτίθενται στο ΜΕΤ της Νέας Υόρκης.
Την εικονική πραγματικότητα επέλεξε και η Κρατική Όπερα της Βιέννης για να προσφέρει στους φιλότεχνους μια μοναδική ευκαιρία επίσκεψης – πιο εντυπωσιακή και από την επίσκεψη με φυσική παρουσία, θα τολμούσαμε να πούμε.
«Αυτό που με ενθουσιάζει περισσότερο για το μέλλον της επαυξημένης πραγματικότητας είναι ο ρόλος της στις τέχνες. Διαθέτει αναρίθμητες δυνατότητες και μπορεί να απογειώσει την πολιτιστική εμπειρία και να την καταστήσει προσβάσιμη σε ευρύτερο κοινό με χαμηλότερο κόστος.» – Κάθριν Άλεν
Το Google Arts and Culture έχει επεκτείνει την ούτως ή άλλως εντυπωσιακή συλλογή του με εννιά επισκέψιμους χώρους (μουσεία, αρχαίοι ναοί, αξιοθέατα). Το μόνο που χρειάζεται ο χρήστης είναι ένα Google Cardboard και η αντίστοιχη εφαρμογή στο smartphone του.
Όσοι δεν έχουν στην κατοχή του το Cardboard μπορούν να εξερευνήσουν τις ψηφιακές εκθέσεις μέσω του “Pocket Gallery”, το οποίο σας επιτρέπει να δείτε πολλά έργα τέχνης από όλο τον κόσμο με εντελώς διαφορετικό μάτι.
Μια ξεχωριστή εφαρμογή επαυξημένης πραγματικότητας μπορούν να δοκιμάσουν οι επισκέπτες του Εθνικού Μουσείου της Σιγκαπούρης, αλλά σε αυτή την περίπτωση απαιτείται η φυσική τους παρουσία στον χώρο.
Παραμένει βέβαια αμφίβολο αν όλες αυτές οι εφαρμογές θα κερδίσουν τους φιλότεχνους ανά τον κόσμο και κυρίως αν θα τους κρατήσουν και μετά το πέρας της πανδημικής κρίσης. Σίγουρα όμως θα φανούν χρήσιμες σε όσους ασχολούνται με αγοραπωλησίες και δημοπρασίες έργων τέχνης, αλλά και τους επιμελητές και τα στελέχη των μουσείων.
Μια υποδειγματική εφαρμογή της τεχνολογίας, κατά τη διάρκεια της καραντίνας, αξιοποιήθηκε από τη μεγάλη έκθεση σύγχρονης τέχνης Frieze. Μέσω AR έδωσε την ευκαιρία στους καλλιτέχνες να τοποθετήσουν τα έργα της στα εικονικά εκθετήρια, αλλά και στους φιλότεχνους τη δυνατότητα να δουν αν τα έργα που θα ήθελαν να αποκτήσουν ταιριάζουν στον χώρο τους.
Augmented Reality θα χρησιμοποιεί και η εφαρμογή που ετοιμάζει η Microsoft, σε συνεργασία με το ελληνικό αρχαιολογικό συμβούλιο για τον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας. Η συγκεκριμένη εφαρμογή θα προσφέρει στους επισκέπτες την ευχέρεια να αποκτήσουν μια τρισδιάστατη εικόνα για τα μνημεία και τα αντικείμενα του αρχαιολογικού χώρου και του μουσείου, όπως ήταν στην αρχαιότητα. Η εφαρμογή αναμένεται να παρουσιαστεί μέσα στο 2021.
Ένας ωκεανός εφαρμογών
Οι δυνατότητες της τεχνολογίας AR και VR όμως δεν εξαντλούνται σε εικονικές επισκέψεις σε μουσεία και τουριστικά αξιοθέατα. Απλές ή και πιο σύνθετες εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας επιτρέπουν στους υποψήφιους πελάτες να «δοκιμάσουν» προϊόντα πριν τα αγοράσουν. Και αναφερόμαστε σε κάθε λογής προϊόντα: από ρούχα και παπούτσια μέχρι gadgets και αξεσουάρ. Ακόμη και make-up. Ή και γυαλιά. Όλα αυτά χωρίς να χρειαστεί να μπείτε σε κατάστημα.
Η πραγματική όμως καινοτομία έρχεται με την προεπισκόπηση αντικειμένων σε φυσικό μέγεθος. Μπορείτε για παράδειγμα να βλέπετε αν ταιριάζουν έπιπλα στο σαλόνι, αν χωράνε οικιακές συσκευές στην κουζίνα, και πάει λέγοντας (και βλέποντας μέσω μιας οθόνης). Όλα αυτά σε τρεις διαστάσεις και σε πραγματική κλίμακα στο περιβάλλον σας.
Κι αν αυτές οι λύσεις φαντάζουν ιδανικές για περιόδους που δεν μπορείτε ή δεν θέλετε να επισκεφθείτε ένα κατάστημα, ασφαλώς θα αποτελέσουν μια παρακαταθήκη της AR τεχνολογίας για το μέλλον. Όσο μάλιστα βελτιώνεται και γίνεται πιο αξιόπιστη, τόσο θα ενισχύονται οι πωλήσεις πιο «δύσκολων» ειδών μέσω ηλεκτρονικών καταστημάτων.
«Το λιανεμπόριο είναι ένας τομέας όπου η AR φέρνει πραγματική επανάσταση. Κυρίως στον τρόπο που ψωνίζουμε, καθώς γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ ψηφιακού και φυσικού κόσμου. Μια ριζική αναθεώρηση της έννοιας του καταστήματος θα προσφέρει στα καταστήματα νέους τρόπους για να αυξήσουν την εξατομίκευση να πολλαπλασιάσουν την ευκολία, ενώ παράλληλα επιτρέπει και στους καταναλωτές να βιώσουν μια νέα καταναλωτική εμπειρία» – Μουχανέτα Καφούντ
Εξυπηρέτηση πελατών και ανέπαφες δραστηριότητες κάθε είδους
Στις ημέρες της κοινωνικής αποστασιοποίησης πολλές επιχειρήσεις αντιμετώπισαν το φλέγον ζήτημα της εξυπηρέτησης πελατών. Αν και ακόμη απέχουμε αρκετά από την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών στον τελικό πελάτη, η τεχνολογία AR μπορεί σίγουρα να διασφαλίσει απομακρυσμένες επισκευές και τεχνική υποστήριξη σε συγκεκριμένες συσκευές και κατηγορίες προϊόντων.
H αξιοποίηση της τεχνολογίας AR από επιχειρήσεις στον τομέα της απομακρυσμένης εξυπηρέτησης πελατών, ξεπερνά τις απλές βιντεοκλήσεις, καθώς π.χ. επιτρέπει σε έναν τεχνικό να καθοδηγεί εξ αποστάσεως έναν πελάτη στην επισκευή μιας συσκευής.
Η έτερη θεμελιώδης ιδιότητα της επαυξημένης πραγματικότητας είναι η εικονική διεπαφή του χρήστη με «υλικό» εξοπλισμό χωρίς καν να τον αγγίζει. Ο χρήστης για παράδειγμα, μπορεί να επιλέγει συγκεκριμένες ενέργειες αγγίζοντας απλώς την οθόνη ή αναλόγως της τεχνολογίας που αξιοποιεί μπορεί να αλληλεπιδρά με τον εξοπλισμό μέσω χειρονομιών ή φωνητικών εντολών. Το προφανές όφελος είναι οι μειωμένες επαφές με άλλα άτομα, τόσο κατά την εκπαίδευση όσο και κατά την εξυπηρέτηση πελατών.
Αντίστοιχες εφαρμογές στον κλάδο της υγειονομικής περίθαλψης θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από γιατρούς και νοσηλευτές, μειώνοντας την ανάγκη επαφής του θεράποντος με τον ασθενή, ενώ παράλληλα καθιστά εύκολη την επικοινωνία με άλλους γιατρούς. Το HoloLens Microsoft αποδεικνύεται ήδη ότι μπορεί να γίνει εργαλείο στα χέρια των υγειονομικών, ενώ μια καινοτόμος εφαρμογή με Mixed Reality headsets μειώνει κάθετα την ανάγκη για τα δυσεύρετα πια μέσα ατομικής προστασίας.
Οι εργαζόμενοι της GE Healthcare για παράδειγμα χρησιμοποιούν την εφαρμογή Skylight on Glass προκειμένου να ολοκληρώνουν τη διαλογή των παραγγελιών έως και 46% ταχύτερα. Η εν λόγω εφαρμογή προσφέρει τη δυνατότητα επόπτευσης από την οπτική γωνία του εργαζομένου, με αποτέλεσμα να προσφέρει αυτοματοποιημένες και μη οδηγίες στους εργαζόμενους για να εντοπίζουν ευκολότερα τα αντικείμενα σε όλο το κτίριο. Η διαδικασία αυτή αποτρέπει τον συνωστισμό στον χώρο εργασίας και μειώνει τον φόρτο για τον εκάστοτε εργαζόμενο.
Αυτά είναι δείγματα μόνο των δυνατοτήτων της επαυξημένης και της εικονικής πραγματικότητας. Προκειμένου όμως να ενταχθούν λειτουργικά στην καθημερινότητα των πολλών προσδίδοντας πραγματική αξία, απαιτούνται άλματα. Θα περιμένουμε να τα δούμε.
