Τελικά φτιάχνουμε τα ρομπότ «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» του ανθρώπου ή προσαρμόζουμε όλο και περισσότερο τον άνθρωπο για να ομοιάσει στις μηχανές;
Τι κι αν είσαι φανατικός αναγνώστης του 2045.gr γιατί σε απασχολεί αν και πότε θα γίνει πραγματικότητα το singularity, αν και πόσο έχει μειώσει την ανισότητα η ψηφιακή τεχνολογία, αν και πόσο απειλεί το ποδόσφαιρο η κλιματική αλλαγή ή αν η νέα κτηνοτροφία θα πρέπει να έχει… λέπια. Ακόμα κι αν επιλέγεις να καταναλώνεις τέτοιου είδους διαδικτυακό περιεχόμενο, έχω πολλές παραπάνω πιθανότητες τα γραφόμενά μου να πέσουν μπροστά στην οθόνη σου αν:
- βάλω υπότιτλο στο κείμενο,
- το εμπλουτίσω με links που παραπέμπουν σε παλαιότερα κείμενα και πηγές
- αν βάλω bullets (καλή ώρα)
- αν «μπολντάρω» τις λέξεις
- και «βεβαίως, βεβαίως» αν βάλω έναν click bate τίτλο (αν και το τελευταίο δεν σχετίζεται και τόσο με την συζήτησή μας).
Αν συμμορφώσω εν ολίγοις τον τρόπο γραφής μου με όλα αυτά που απαιτούν οι αλγόριθμοι της Google για να ξεχωρίσω από τον ορυμαγδό αντίστοιχων ειδήσεων που θα έχουν στον τίτλο τους την λέξη ρομπότ. Και φυσικά το παραπάνω αποτελεί ένα απλό παράδειγμα για το πώς, εν καιρώ διαδικτύου – ενσυνείδητα ή ασυνείδητα – τροποποιώ τις συνήθειες μου, την συμπεριφορά μου και ίσως εντέλει κι εμένα την ίδια. Καθώς τα σκέφτομαι όλα αυτά και έχοντας διαβάσει προ ολίγου τις ανακοινώσεις της Tesla για το νέο ανθρωποειδές ρομπότ που θα μας συστήσει σύντομα, μου γεννάται ένα ενδιαφέρον ερώτημα… τελικά φτιάχνουμε τα ρομπότ «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» του ανθρώπου ή προσαρμόζουμε όλο και περισσότερο τον άνθρωπο για να ομοιάσει στις μηχανές. Ανθρωπομορφοποιούμε δηλαδή τα ρομπότ ή ρομπομορφοποιούμε τον άνθρωπο, και τι προεκτάσεις μπορεί να έχει η όποια από τις δύο συνθήκες ισχύει;
Από την ανθρωπομορφοποίηση στη ρομπομορφοποίηση
Η έμπνευση για τον όρο ρομπομορφοποίηση προήλθε από τον όρο ανθρωπομορφοποίηση, με τον οποίο ο γνωστικός ανθρωπολόγος Pascal Boyer περιέγραφε «την εσκεμμένη προβολή ανθρώπινων χαρακτηριστικών (ανατομίας, ταυτότητας, κοινωνικής οργάνωσης ή συνηθέστερα ψυχολογίας) στο μη ανθρώπινο. Ωστόσο ο Boyer δεν ήταν ο μόνος που ασχολήθηκε με το πώς ο άνθρωπος επηρεάζει τα ανδροειδή ρομπότ ή το αντίστροφο. «We shape our tools and thereafter our tools shape us» υποστήριζε δεκαετίες πριν ο Herbert Marshall McLuhan, ένας άγνωστος Καναδός ακαδημαϊκός μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’60, ο οποίος χάρη στο best-seller βιβλίο του, Understanding Media, μετατράπηκε σε φαινόμενο της ποπ κουλτούρας.
Στην πιο σύγχρονη εκδοχή τους, τους όρους anthropomorphisation & robomorphisation – ανθρωπομορφοποίηση ή ρομπομορφοποίηση σε ελεύθερη μετάφραση – έχει χρησιμοποιήσει ευρύτατα η καθηγήτρια ανθρωπολογίας και ερευνήτρια της Τεχνητής Νοημοσύνης στο Homerton College του Cambridge, Dr. Beth Singler. H Singler ασχολείται κυρίως με το πώς οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται την τεχνητή νοημοσύνη και τα ρομπότ και τι είδους ελπίδες και φόβους νιώθουν γι’ αυτά. Για να το πετύχει αυτό εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται τα ρομπότ και η τεχνητή νοημοσύνη στον Τύπο, στις ειδήσεις, στις ταινίες ή ακόμα και στις συζητήσεις που κάνουν μεταξύ τους οι χρήστες του διαδικτύου. «Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα ενδιαφέρον θέμα για το ανθρώπινο μυαλό, το οποίο μας δίνει μια εικόνα για το τι εστί άνθρωπος και πρόοδος καθώς και για το πώς πιστεύουμε ότι θα εξελιχθεί το μέλλον. Μέσω των παραπάνω βέβαια ερχόμαστε αντιμέτωποι και με πολλές ηθικές και κοινωνικές προεκτάσεις της τεχνητής νοημοσύνης» μου είχε αναφέρει σε παλαιότερη συνέντευξή της.
Με τον, αδόκιμο μεν αλλά παραστατικό, όρο ρομπομορφοποίηση, η ίδια εννοεί τον μετασχηματισμό, με την μεταφορική έννοια του όρου, που υφίσταται ο άνθρωπος, ή καλύτερα η ανθρώπινη φύση κατά την αλληλεπίδρασή της με την «μηχανή» ή καλύτερα με την Τεχνητή Νοημοσύνη. Ο μετασχηματισμός αυτός μάλιστα, σύμφωνα με την ίδια, συντελείται με δύο τρόπους: είτε με την αλλαγή της αντίληψης του ανθρώπου για τον άνθρωπο, είτε με την προσπάθεια του ανθρώπου να «μιλήσει την γλώσσα» της τεχνητής νοημοσύνης.
Πόσο ρομπότ είμαστε ή πιστεύουμε ότι είμαστε;
Όπως το βλέπει η Singler, «όσο περισσότερο τροφοδοτούμε με ευφυΐα τις μηχανές τόσο περισσότερο αντιμετωπίζουμε τους ανθρώπους ως μηχανές» – άποψη που έχει εκφράσει σε παλαιότερες ομιλίες και συνεντεύξεις της.
Ενδεικτικό του παραπάνω είναι το πώς αλλάζουμε τις μεταφορές που χρησιμοποιούμε στο λόγο μας – οι οποίες εδώ και χρόνια συμβαδίζουν με τις ανακαλύψεις της κάθε εποχής. Για παράδειγμα στο παρελθόν σχετίζαμε την ύπαρξη του ανθρώπου με τον κόσμο, το ωροσκόπιο ή και το εργοστάσιο (σ.σ. για παράδειγμα ο χαρακτηρισμός των ανθρώπων ως «γρανάζι της μηχανής»). Πλέον σχετίζουμε τον άνθρωπο με την τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιώντας συχνά την έκφραση «οι άνθρωποι είναι καλωδιωμένοι». Αντίστοιχα παραδείγματα προσφέρει και η σημειολογία των εικόνων, στις οποίες όλο και συχνότερα οι νευρώνες του ανθρώπινου εγκεφάλου αναπαριστώνται με νευρωνικά δίκτυα για να συμβολίσουν τις προηγμένες λειτουργίες της τεχνητής νοημοσύνης.
Κάπως έτσι, ο άνθρωπος εξισώνεται υποσυνείδητα με την μηχανή και στη συνέχεια αντιμετωπίζεται ως τέτοιος. Η αντιμετώπιση των ανθρώπων με αναλογικό με τις μηχανές τρόπο έχει αποτυπωθεί για παράδειγμα στον εργασιακό τομέα. Πολλές είναι οι εταιρείες που έχουν συρρικνώσει τα διαθέσιμα τετραγωνικά ανά εργαζόμενο (σκεφτείτε call center – προ πανδημίας τουλάχιστον), ή τους εργαζόμενους της Amazon για παράδειγμα οι οποίοι πολλές φορές έχουν διαδηλώσει κρατώντας πανό που γράφουν «We are not robots» (δεν είμαστε ρομπότ) για να υπογραμμίσουν τις μηχανικές επιδόσεις που απαιτεί ο αμερικανικός κολοσσός από αυτούς.
Αυτή η αντιμετώπιση ενισχύεται κι από τις αλλαγές στην συμπεριφορά ή στις συνήθειες του ανθρώπου – αλλαγές που γίνονται για να ταιριάξει καλύτερα στο «τεχνολογικό σύμπαν». Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε επιλέξει συγκεκριμένες λέξεις ή ικανότητες για να προβάλουμε στο βιογραφικό μας, με στόχο να ανιχνευτούμε ευκολότερα από τους αλγόριθμους που έχουν αναλάβει χρέη γραφείου ευρέσεως εργασίας. Επίδοξοι youtubers και πετυχημένοι influences αντίστοιχα ακολουθούν τα βήματα που τους υποδεικνύουν οι αλγόριθμοι των δημοφιλών πλατφορμών για να τους πείσουν να κατατάξουν ψηλότερα τα βίντεό τους. Προσπαθούμε δηλαδή να μιλήσουμε «στην γλώσσα των μηχανών”.
Και κάπως έτσι καταλήγουμε στο να κυριαρχούν τα δικαιώματα των μηχανών στα ανθρώπινα δικαιώματα, «στο να απαιτούμε δηλαδή από τους ανθρώπους να κάνουν αυτό που η μηχανή μπορεί να κάνει» όπως εξηγεί η Singler. Προς επίρρωση του παραπάνω η ανθρωπολόγος χρησιμοποιεί ένα παράδειγμα εμπνευσμένο από τον αυτοματοποιημένο έλεγχο εισόδου σε αεροδρόμια, τράπεζες κ.ά. «Συνηθίζω να φοράω γυαλιά αντί για φακούς επαφής, ωστόσο κάθε φορά που πρέπει να περάσω από ένα αυτόματο μηχάνημα είμαι αναγκασμένη να τα βγάλω για να με αναγνωρίσει. Φυσικά δεν θα χρειαζόταν να κάνω κάτι αντίστοιχο αν στη θέση του μηχανήματος υπήρχε άνθρωπος αφού τα ανθρώπινα όντα έχουν διευρυμένη αντίληψη της προσαρμοστικότητας των προσώπων. Και το θέμα δεν είναι γιατί να βγάλω τα γυαλιά μου, αλλά ότι η συμπεριφορά μου αναπροσαρμόζεται για να βολεύει καλύτερα τη μηχανή».
“Χαράλαμπος Τσέκερης: Αντιμετωπίζουμε τον άνθρωπο ως απόλυτα ορθολογικό όν την ώρα που η ανθρώπινη φύση είναι μη αναγώγιμη, ο άνθρωπος είναι μια μη υπολογίσιμη μηχανή”
Την «ρομπομορφοποίηση» ως συστατικό της δεύτερης επανάστασης της Τεχνητής Νοημοσύνης, στην οποία και βρισκόμαστε σήμερα, σκιαγραφεί και ο κ. Χαράλαμπος Τσέκερης, Ερευνητής στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών και Αντιπρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Ηθικής και Βιοηθικής της χώρας μας, μιλώντας στο 2045.gr.
«Έχουμε περάσει από την πρώτη επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης των προηγούμενων δεκαετιών – όπου αντιμετωπίζαμε τις μηχανές ως μια όχι και τόσο έξυπνη παρέα του ανθρώπου ή ως καταστροφικές (βλέπε παραδείγματα από τον παγκόσμιο κινηματογράφο) στην δεύτερη επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία εμπεριέχει τόσο την έννοια της ανθρωπομορφοποίησης όσο και της ρομπομορφοποίησης. Πλέον οι έξυπνες μηχανές μπορούν να κρατούν παρέα στον άνθρωπο, κάτι που βλέπουμε συχνά σε προηγμένες χώρες όπως η Ιαπωνία, έξυπνα ρομπότ βοηθούν τους νηπιαγωγούς ή εξυπηρετούν επισκέπτες σε ξενοδοχεία. Άρα η ανθρωπομορφοποίηση των ρομπότ η οποία υπήρχε ως φαντασία στην πρώτη φάση της ΤΝ είναι πλέον πραγματικότητα σε μεγάλο βαθμό».
«Την ίδια στιγμή βέβαια, πράγματι απομακρυνόμαστε από την απεικόνιση του ανθρώπου ως “γρανάζι“ μιας εργοστασιακής μηχανής και τον βλέπουμε ως τμήμα ενός αλγόριθμου, αλλάζει δηλαδή η αντίληψη του ανθρώπου για τον άνθρωπο, όπως αναφέρει και η Singler» εξηγεί ο κ. Τσέκερης.
«Επί της ουσίας δηλαδή, αντιμετωπίζουμε τον άνθρωπο ως ένα απόλυτα ορθολογικό ον ενώ γνωρίζουμε ότι η ανθρώπινη φύση είναι μη αναγώγιμη. Ο άνθρωπος δηλαδή είναι μια μη υπολογίσιμη μηχανή, ένα μη ανιχνεύσιμο ζώο που έχει ως θεμελιώδη βάση του την αγάπη, την φιλία, την συναίσθηση, τη συμπόνια. Είναι ένα ον που δεν εκτελεί εντολές με πιθανοκρατικούς όρους. Δεν αποφασίζει ορθολογικά, αλλά με βάση το συναίσθημα, την διαίσθηση, με βάση πολύπλοκα νοητικά μοντέλα. Σκέφτεται και αποφασίζει με βάση την κρυφή και σιωπηλή γνώση και με βάση την κοινωνικότητά του. Κι αυτά δεν είναι ρητορικά συμπεράσματα, αλλά επιστημονικά, στα οποία έχουν καταλήξει πλήθος επιστημονικών ερευνών για την συμπεριφορική ψυχολογία, την συμπεριφορική οικονομική επιστήμη κ.ά, καταξιωμένων επιστημόνων όπως ο κ. Νικόλας Χρηστάκης στο Υale University».
Η απεικόνιση αυτή του ανθρώπου, τού στερεί μέρος της πολυπλοκότητάς του, ενεργοποιεί αλυσιδωτές αντιδράσεις στην ψυχοσύνθεση του και διαφοροποιεί την συμπεριφορά του, σύμφωνα με τον κ. Τσέκερη. Δηλαδή τον ρομπομορφοποιεί.
Χάνει έδαφος η φαντασία και η αυτενέργεια
Για παράδειγμα διάφορες έρευνες έχουν επιστήσει την προσοχή στο πώς οι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης επηρεάζουν τις γνωστικές λειτουργίες του ανθρώπου ή στο πώς υποβαθμίζουν ή υπονομεύουν την φαντασία του και την ορθολογική του κρίση, όπως επισημαίνει ο κ Τσέκερης. «Είτε μιλάμε για το Νetflix, είτε για την Amazon είτε για οποιαδήποτε άλλη εφαρμογή ξέρουμε ότι μας προτείνει αυτό που “θέλουμε να δούμε“, τι “θέλουμε να διαβάσουμε“, τι “θέλουμε να αγοράσουμε“. To FB μας συστήνει ανθρώπους τους οποίους θα θέλαμε να κάνουμε φίλους. Και οι περισσότεροι από εμάς εμπιστευόμαστε τις παραπάνω προτάσεις, υποβαθμίζοντας με τον τρόπο αυτό την γνωστική μας αυτενέργεια».
Αλλαγή παραδείγματος και έλλειψη εμπιστοσύνης
Έμμεση συνέπεια του παραπάνω είναι ότι επηρεάζεται και η ανθρώπινη εμπιστοσύνη. «Για παράδειγμα η Rachel Botsman στο βιβλίο της “Who can you trust“ μας προειδοποιεί για την ριζική αλλαγή παραδείγματος εμπιστοσύνης. Όπως εξηγεί, η τεχνολογία ενεργοποιεί μια εκ βάθρων αλλαγή στο πεδίο της εμπιστοσύνης που είναι το πιο εύθραυστο και πολύτιμο αγαθό της κοινωνίας. Με δεδομένο ότι οι πλατφόρμες βασίζονται σε δικές μας προτιμήσεις, μάς ψυχογραφούν, αντιγράφουν τις συνήθειες μας και μάς κάνουν να τις εμπιστευόμαστε, χωρίς καν να το σκεφτόμαστε. Φτάνουμε δηλαδή σε ένα σημείο να εμπιστευόμαστε κάτι που στην πραγματικότητα δεν έχει πρόσωπο, την ίδια στιγμή που δυσπιστούμε για όλα τα άλλα που έχουν, τους θεσμούς, το πολιτικό σύστημα, την δικαιοσύνη, τα Μέσα Ενημέρωσης, και μάλιστα σε πολύ μεγάλο βαθμό» επισημαίνει ο κ Τσέκερης.
«Αναλογιστείτε πόσοι από εσάς έχετε μείνει στις διακοπές σας σε Airbnb, πόσοι από εσάς χρησιμοποιείτε bitcoin, πόσοι από εσάς έχετε βγει με κάποιον που γνωρίσατε στο Tinder. Οι θετικές απαντήσεις στις παραπάνω ερωτήσεις υποδεικνύουν πως η τεχνολογία και οι αλγόριθμοι Τεχνητής Νοημοσύνης μας οδηγούν στο να εμπιστευόμαστε άγνωστους σε εμάς ανθρώπους. Την ίδια στιγμή μάλιστα που η εμπιστοσύνη σε θεσμούς και ιδέες έχει γκρεμιστεί, ειδικά μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2007 και την κατάρρευσης της Lehman Brothers» αναφέρει εν ολίγοις η Bootsman στο βιβλίο της στο οποίο αναλύει το πώς και το γιατί «η τεχνολογία που μας έφερε κοντά μπορεί να καταφέρει να μας χωρίσει για πάντα».
Η ψευδοκοινωνικότητα που φέρνει η «οικονομία της προσοχής»
Την έννοια του διαζυγίου του ανθρώπου με τον άνθρωπο, εμπεριέχει και μια ακόμα συμπεριφορική αλλαγή που φέρνει η ρομπομορφοποίηση, η οποία εδράζεται στον κατασκοπευτικό καπιταλισμό, όπως τον είχε χαρακτηρίσει η Soschana Zuboff στο βιβλίο της «The Age of Surveillance Capitalism», όπως προσθέτει ο κ. Τσέκερης.
«Οι αλγόριθμοι ΤΝ επιτυγχάνουν να αναπροσαρμόσουν την ανθρώπινη συμπεριφορά μέσα από την οικονομία της προσοχής, μέσα από την αλγοριθμική διαμόρφωση του περιεχομένου και εντέλει μέσα από την ψυχογραφική χειραγώγηση» τονίζει.
«Στις μέρες μας δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ ψηφιακού και πραγματικού εαυτού. Ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε εντός των κοινωνικών δικτύων συνυφαίνεται με την εξω – διαδικτυακή μας ζωή, στην οποία και υιοθετούμε, όλο και περισσότερο, την αισθητική και την ηθική που μας υπαγορεύουν οι εκάστοτε πλατφόρμες. Το Ιnstagram για παράδειγμα, το οποίο ακολουθείται πάρα πολύ από την νέα γενιά, έχει δικούς του κώδικες αισθητικής και δικούς του κώδικες επικοινωνίας. Κώδικες που δεν έχουν να κάνουν με δημοκρατικές ή κοινωνικές ανάγκες, δεν απηχούν συλλογικά αιτήματα, ούτε την φιλία ή την ηθική με την αριστοτελική έννοια. Αντιθέτως, υπακούουν σε έναν τεχνολογικό σχεδιασμό και σε επιχειρηματικά μοντέλα που στόχο έχουν την εμπλοκή, τον εθισμό και το κέρδος. Με τον τρόπο αυτό διαμορφώνονται συνθήκες ρηχούς κοινωνικότητας ή ψευδοκοινωνικότητας, που αλλοιώνουν την ανθρώπινη ταυτότητα. Δημιουργείται δηλαδή κι ένας υπαρξιακός κίνδυνος για την ανθρωπότητα, η οποία τόσες χιλιάδες χρόνια χτίστηκε κι εξελίχθηκε πάνω στην συνεργασία, το διάλογο, την πολυδεκτικότητα και την συμπεριληπτικότητα, παρά τις όποιες εγγενείς παθογένειες κι αν παρουσιάστηκαν.
Αποκτάμε ενσυναίσθηση για την… «μηχανή»
Η ρομπομορφοποίηση που συντελείται ενδεικτικά με κάποιους από τους παραπάνω τρόπους ευθύνεται και για ένα ακόμα συμπεριφορικό μοντέλο που χρήζει ιδιαίτερης αναφοράς: την ενσυναίσθηση των ανθρώπων απέναντι στις μηχανές.
To φαινόμενο παρατηρήθηκε έντονα όταν κυκλοφόρησαν τα βίντεο της Boston Dynamics με πλάνα από ρομπότ που τα έσπρωχναν με ένα ραβδί ή τα κλωτσούσαν για να δοκιμάσουν την κινητικές του ικανότητες. Τα πλάνα πήραν και συνέθεσαν άλλοι χρήστες σε ένα νέο βίντεο με τίτλο «Every Time Boston Dynamics has abused a robot» (κάθε φορά που η Boston Dynamics κακοποίησε ένα ρομπότ).
Η επιλογή του ρήματος «κακοποίησε» είναι ενδεικτική αφενός της αντίληψης ότι τα ρομπότ δεν προσομοιώνουν συναισθήματα αλλά βιώνουν συναισθήματα κι αφετέρου της ενσυναίσθησης που έχουν αναπτύξει οι άνθρωποι απέναντι στα ρομπότ.
Ακόμα πιο ενδεικτικά ως προς το σκέλος της ενσυναίσθησης ήταν βέβαια τα σχόλια των χρηστών κάτω από το συγκεκριμένο βίντεο στο Youtube.
- «Πολλοί άνθρωποι το μπερδεύουν αυτό με δοκιμασία ισορροπίας. Απλώς δίνουν στα ρομπότ μια γεύση του τι σημαίνει να ζεις στη Γη. Για να τα προετοιμάσουν».
- «Ξέρω ότι είναι απλά μηχανές, αλλά κατά κάποιο τρόπο εξακολουθεί να μοιάζει σκληρό».
- «Το βίντεο με κάνει να νιώθω άσχημα για τα ρομπότ. Κάτι στην κίνησή τους μοιάζει τόσο ζωντανό και βλέποντας ανθρώπους να τα κλωτσάνε, νιώθω κάπως άβολα…».
- «Νιώθω λύπη για τα ρομπότ, αυτήν την εμπάθεια που αισθανόμαστε απέναντι σε έμψυχα όντα. Περίεργο».
«Αν και αυτά τα βίντεο δεν είχαν ως στόχο να προκαλέσουν ενσυναισθητικές αντιδράσεις από εμάς, το γεγονός ότι το έκαναν μαρτυρά ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί» επισημαίνει η Singler.
«Οι παραπάνω συμπεριφορές εξηγούνται από την ψυχολογική τάση του ανθρώπου να κατανοεί και να μεροληπτεί ως προς αυτό με το οποίο νιώθει οικειότητα. Στον άνθρωπο αρέσουν τα όντα με τα οποία συμβιώνει, κι αυτή τη στιγμή συμβιώνει και με μη ανθρώπινα όντα. Η ενσυναίσθηση μπαίνει για πρώτη φορά στη συζήτηση κι όχι αποκλειστικά με την έννοια του να έχουν οι μηχανές ενσυναίσθηση απέναντι στον άνθρωπο αλλά και το αντίστροφο. Ακόμα κι αν αυτό ακούγεται παράξενο, η εξέλιξη των ρομπότ προϋποθέτει την συμβίωση και η συμβίωση από πλευράς της προϋποθέτει σεβασμό, κουλτούρα κατανόησης για τον άλλον, αναγνώριση της υπόστασης του, πράγματα που θα πρέπει να αρχίσουμε να καλλιεργούμε, παρότι μιλάμε για τεχνολογικά συστήματα χωρίς συνείδηση ή προσωπικότητα. Πόσο μάλλον όταν η συμβίωση αυτή οδεύει στο να γίνει ακόμα πιο αισθητή σε περιβάλλοντα Metaverse», επισημαίνει ο κ. Τσέκερης.
Ο ψηφιακός ανθρωπισμός, μια κάποια λύση
Οι συνέπειες της ρομπομορφοποίησης μπορεί να είναι πολλαπλές, αφού εξισώνοντας τον άνθρωπο με το ρομπότ του αφαιρούμε εν μέρει αξία. Για να αποφευχθούν δε, σύμφωνα με τον κ. Τσέκερη «χρειαζόμαστε μια ολιστική θεώρηση του ανθρώπου και της σχέσης του με την τεχνολογία, η οποία θα πρέπει να χτιστεί σε μια νέα βάση ώστε να μας προετοιμάζει για ένα κόσμο που δεν θα μοιάζει καθόλου με αυτόν στον οποίο κοινωνικοποιηθηκαν οι προηγούμενες γενιές. Μια εξ’ αρχής δεοντολογική προσέγγιση της Τεχνητής Νοημοσύνης, η οποία θα εξασφαλίζει ως ελάχιστη βάση για την εξέλιξή της τον πλουραλισμό, την ανεκτικότητα, την συλλογικότητα, την ανθρωποκεντρική προσέγγιση κι όλες τις αξίες που συνοδεύουν την ανθρώπινη εξέλιξη μέσα στα χρόνια».
Και μιας και όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι η «επανάσταση των ρομπότ» θα παραμείνει στη σφαίρα των κινηματογραφικών παραγωγών, «η άμεση επανάσταση στην οποία θα πρέπει να επενδύσουμε είναι αυτή της εκπαίδευσης και του ψηφιακού ανθρωπισμού». Για να γίνει βέβαια αυτό, θα πρέπει να κάνουμε δύο βήματα πίσω από την ψηφιακή μας ρουτίνα και να αναρωτηθούμε τι ή ποιον εμπιστευόμαστε και γιατί;
