Σε… δορυφορική τροχιά η Ελλάδα

Οι εφαρμογές και τα οφέλη που θα προσφέρει το πρόγραμμα δορυφόρων made in Greece.

Περίληψη θέματος

Η Ελλάδα μπαίνει σε τροχιά δορυφορικής τεχνολογίας με 15 μικροδορυφόρους

• Η Ελλάδα θα θέσει σε τροχιά 15 δικούς της μικροδορυφόρους μέχρι το 2026, δημιουργώντας μια ομπρέλα προστασίας με δεδομένα υψηλής ακρίβειας για δημόσιους φορείς και ιδιωτικές εταιρείες.

• Το πρόγραμμα των μικροδορυφόρων ύψους 200 εκατ. ευρώ χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και περιλαμβάνει τρεις φάσεις.

• Η πρώτη σύμβαση υπογράφηκε μεταξύ του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της εταιρείας Open Cosmos για την κατασκευή ενός σμήνους παρατήρησης της Γης με 7 δορυφόρους.

• Οι δορυφόροι θα παρέχουν καθημερινά εικόνες υψηλής ανάλυσης και πολύ υψηλής ανάλυσης για την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

• Η Open Cosmos θα κατασκευάσει τους δορυφόρους στην Ελλάδα και σχεδιάζει να δημιουργήσει μια μονάδα κατασκευής και συναρμολόγησης στη χώρα.

 

Διάβασε περισσότερα

Σημαντικά βήματα στη διαστημική βιομηχανία πραγματοποιεί η Ελλάδα. Μέχρι το 2026 η χώρα μας θα έχει θέσει σε τροχιά 15 δικούς της μικροδορυφόρους, δημιουργώντας τη δική της ομπρέλα προστασίας, που θα προσφέρει δεδομένα υψηλής ακρίβειας, ιδιαίτερης σημασίας όχι μόνο για τους δημόσιους φορείς, αλλά και για τις ιδιωτικές εταιρείες που θα εκφράσουν ενδιαφέρον. Στελέχη της κυβέρνησης, αλλά και της βιομηχανίας κάνουν λόγο για «ένα πρωτοφανές momentum για το ελληνικό διαστημικό οικοσύστημα, στην ανάπτυξη καινοτομίας, δεξιοτήτων και την διατήρηση υψηλά εκπαιδευμένου, επιστημονικού προσωπικού στη χώρα μας».

Η χώρα μας μπαίνει για πρώτη φορά σε… δορυφορική τροχιά, εξερευνώντας τις ευκαιρίες που προσφέρει η συγκεκριμένη βιομηχανία, αλλά και τις προοπτικές να δημιουργήσει ένα ισχυρό οικοσύστημα γύρω από το διάστημα στα επόμενα χρόνια. Προσπάθειες που υλοποιούνται μέσω του προγράμματος των μικροδορυφόρων ύψους 200 εκατ. ευρώ που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και στην πλήρη ανάπτυξή του θα θέσει σε τροχιά 15 μικροδορυφόρους πολλαπλών τύπων: θερμικής απεικόνισης, πολυφασματικούς και ραντάρ, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα αναγκών.

Δορυφόροι σε τροχιά και μονάδα συναρμολόγησης στην Ελλάδα

Το έργο μικροδορυφόρων χωρίζεται σε τρεις φάσεις, με την πρώτη σύμβαση να υπογράφεται ήδη μεταξύ του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της εταιρείας Open Cosmos, που αναλαμβάνει την υλοποίησή της. Η σύμβαση περιλαμβάνει την κατασκευή ενός «σμήνους παρατήρησης της Γης» που αποτελείται από 7 δορυφόρους, εξοπλισμένους με όργανα οπτικής παρατήρησης της Γης, οι οποίοι θα παρέχουν καθημερινά εικόνες υψηλής ανάλυσης και πολύ υψηλής ανάλυσης. Συνολικού προϋπολογισμού 60 εκατομμυρίων ευρώ, το συγκεκριμένο έργο κρίνεται ως εξαιρετικής σημασίας στην προσπάθεια της χώρας μας σε ζητήματα που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Ενδεικτική αυτών των προσδοκιών ήταν και η τοποθέτηση του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρη Παπαστεργίου, κατά τη διάρκεια υπογραφής της σύμβασης. «Με τους εφτά αυτούς μικροδορυφόρους θα έχουμε πολυφασματικά δεδομένα που θα καλύπτουν καθημερινά όλη την Ελληνική επικράτεια. Με αυτόν τον τρόπο θα παρακολουθούμε τις διαχρονικές μεταβολές του περιβάλλοντος. Σε μια εποχή που συνεχώς βιώνουμε παγκοσμίως τα αποτελέσματα της κλιματικής κρίσης, αξιοποιούμε τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και επενδύουμε στο διάστημα αποκτώντας μια μοναδική “τεχνολογική εργαλειοθήκη”», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Παπαστεργίου. Σε ανάλογο κλίμα και η τοποθέτηση του υφυπουργού Κωνσταντίνου Κυρανάκη, ο οποίος επεσήμανε συνοπτικά μερικές από τις ανάγκες που έρχεται να καλύψει το έργο. «Η χώρα μας για πρώτη φορά κατασκευάζει και αποκτά δορυφόρους Ελληνικής κυριότητας. Όχι για να κοιτά στο διάστημα, αλλά για να αυξήσει τις επιχειρησιακές της δυνατότητες στη γη. Η αντιμετώπιση πυρκαγιών και συνολικά της κλιματικής κρίσης, η καταγραφή παράνομων μεταναστευτικών ροών, η αγροτική πολιτική, η δόμηση και πολλοί ακόμη τομείς θα αποκτήσουν σημαντική βοήθεια “από ψηλά”», ανέφερε ο κ. Κυρανάκης.

Οι δορυφόροι του συγκεκριμένου αστερισμού χαμηλής τροχιάς θα συλλέγουν δεδομένα από μια σουίτα οργάνων πολλαπλών αισθητήρων (πολυφασματικές και υπερφασματικές κάμερες πολύ υψηλής ανάλυσης, δέκτες ΙοΤ, συστήματα αναγνώρισης Automatic Identification System κ.α.). Σύμφωνα με τις επίσημες τοποθετήσεις, οι δορυφόροι θα παρέχουν δεδομένα και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας οριζόντια σε μια σειρά φορέων του Δημοσίου, όπως για παράδειγμα τα Υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Ναυτιλίας.  Επιπλέον, καθώς προβλέπεται να ενταχθούν σε συνεργατικά σμήνη δορυφόρων θα πολλαπλασιαστεί η επιχειρησιακή τους ισχύ, με δυνατότητα αποκλειστικής χρήσης 20 έως 24 δορυφόρων όταν αυτοί διέρχονται πάνω από τη χώρα  μας και με επισκεψιμότητα (χρόνο μεταξύ διαδοχικών διαβάσεων) περίπου ανά τρεις ώρες το εικοσιτετράωρο. Οι εικόνες που θα συλλέγονται θα δίνουν τη δυνατότητα για παρατήρηση σε ανάλυση από 1 μέτρο έως 3 μέτρα. Θα λειτουργούν συμπληρωματικά προς διαθέσιμες εικόνες του συστήματος Copernicus (ανάλυση 10μ) και της υπηρεσίας προγραμματισμού δορυφορικών λήψεων πολύ υψηλής ανάλυσης (30-50 εκατοστών) που ήδη υλοποιείται στο ΕΛΚΕΔ. Με τον τρόπο αυτό, η χώρα θα καλύψει με επάρκεια και αυτονομία ολόκληρο το φάσμα των αναγκών Τηλεπισκόπησης και Παρατήρησης Γης.

Σημαντική παράμετρος του συγκεκριμένου έργου είναι ότι η Open Cosmos, μέσω της ελληνικής θυγατρικής Open Cosmos Aegean, θα κατασκευάσει τους συγκεκριμένους δορυφόρους στη χώρα μας. Τόσο ο επικεφαλής της Open Cosmos, Rafel Jorda Siquier, όσο και η Business Development Director της Open Cosmos Aegean, Δρ. Μαρία Καλαμά, ανέφεραν το αμέσως επόμενο διάστημα σχεδιάζεται και η υλοποίηση της μονάδας κατασκευής και συναρμολόγησης στη χώρα μας, με την εταιρεία αυτήν την περίοδο να βρίσκεται στη διαδικασία επιλογής της κατάλληλης τοποθεσίας, μεταξύ τριών εντός Αττικής. Η απόφαση θα έχει ληφθεί μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Η μονάδα συναρμολόγησης δεν θα έρθει να καλύψει μόνο τις ανάγκες που προκύπτουν από το ελληνικό πρόγραμμα, αλλά θα αξιοποιηθεί και σε μελλοντικά συμβόλαια που θα προκύψουν για την Open Cosmos στο σύνολο της δραστηριότητάς της. Έχει λοιπόν το χαρακτήρα μιας μόνιμης επένδυσης.

Παράλληλα, υλοποιείται και το πρόγραμμα στελέχωσης της Open Cosmos Aegean, η οποία σήμερα αριθμεί 9 άτομα και στα οποία αναμένεται να προστεθούν επιπλέον 20 μέσα στους επόμενους μήνες.

Επιπλέον τέσσερις δορυφόροι θερμικής απεικόνισης

Σχεδόν ταυτόχρονα με την παραπάνω συμφωνία έγινε γνωστό ότι η χώρα σχεδιάζει να αποκτήσει και τέσσερις δορυφόρους θερμικής απεικόνισης σε συνεργασία με την εταιρεία Orora Tech και Έλληνες υπεργολάβους. Σε συνεργασία με επίγεια συστήματα και υπηρεσίες επεξεργασίας, οι τέσσερις δορυφόροι θα δημιουργήσουν ένα σύστημα ανίχνευσης δασικών πυρκαγιών στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Οι υπηρεσίες δεδομένων της Orora Tech θα είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις ελληνικές υπηρεσίες άμεσης επέμβασης, αξιοποιώντας παράλληλα και την τεχνογνωσία ελληνικών πανεπιστημίων και της βιομηχανίας. Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου έργου σχεδιάζεται η επένδυση της Orora Tech σε έναν ελληνικό επιχειρησιακό κόμβο, όπου θα φιλοξενεί το σύνολο του στόλου των διαστημικών αισθητήρων της εταιρείας και μία ομάδα ανάπτυξης αφιερωμένη στην προηγμένη τεχνολογία ανίχνευσης υπέρυθρων.

Εθνικές ανάγκες και ενίσχυση του εγχώριου οικοσυστήματος

Η αυτάρκεια της χώρας μας στην αντιμετώπιση μιας σειράς κρίσιμων εθνικών αναγκών είναι ο ένας πυλώνας του συγκεκριμένου προγράμματος. Όπως αναφέραμε επιγραμματικά παραπάνω, οι δορυφόροι στο σύνολό τους (εκκρεμεί μια ακόμα σύμβαση για την ανάπτυξη επιπλέον 4 δορυφόρων-ραντάρ) θα παρέχουν, σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, πολύτιμα δεδομένα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, για τη θαλάσσια ρύπανση, για ακραία καιρικά φαινόμενα, για τις δραστηριότητες αλιείας, για τις μεταναστευτικές ροές κ.α. Η παρατήρηση αλλαγών στη χρήση γης, η αποψίλωση των δασών, η αξιολόγηση έργων ανανεώσιμης ενέργειας, η υγεία των καλλιεργειών είναι μερικές ακόμη από τις ανάγκες που αναμένεται να καλύψει η Ελλάδα μέσα από το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Όλα τα παραπάνω θα επιτρέψουν στη χώρα μας να προχωράει στην έγκαιρη λήψη αποφάσεων κατά περίπτωση και στη χάραξη πολιτικών σε μια σειρά από σημαντικούς τομείς.

 Από την άλλη πλευρά, η ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανίας διαστήματος και όχι μόνο είναι ένας δεύτερος, εξίσου σημαντικός, πυλώνας του προγράμματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον σχεδιασμό του προγράμματος προβλέπεται η υποχρέωση συμμετοχής κατά τουλάχιστον 30% της ελληνικής διαστημικής βιομηχανίας, «μέσα από την ανάπτυξη προγράμματος υποστήριξης και εμπορευματοποίησης». Ενδεικτικά, στο έργο που ανέλαβε η Open Cosmos περιλαμβάνονται έξι ελληνικές εταιρείες: Planetek Hellas, Nova ICT, EMTECH-Space, Libre Space Foundation, Adamant Composites και Priority Consultants.

Στα αμέσως επόμενα βήματα του προγράμματος μικροδορυφόρων περιλαμβάνεται και η υλοποίηση ενός governmental hub, συγκέντρωσης και διαχείρισης των δεδομένων που θα συλλέγονται. Το συγκεκριμένο hub θα είναι υπεύθυνο για τη διάθεση των δεδομένων τόσο σε κυβερνητικούς φορείς όσο και σε επιχειρήσεις, που θα θελήσουν να τα αξιοποιήσουν για να αναπτύξουν λύσεις και προϊόντα.