Σε ένα μέλλον που θα είναι όλο και πιο ψηφιακό η ανάπτυξη των απαραίτητων δεξιοτήτων από τις μικρές ηλικίες είναι κρίσιμη τόσο στο πεδίο της επαγγελματικής αποκατάστασης όσο και στις συνολικές προοπτικές της ελληνικής επιχειρηματικότητας και οικονομίας. Πρωτοβουλίες, όπως ο πανελλήνιος διαγωνισμός STEM της COSMOTE, είναι δράσεις εξαιρετικής σημασίας.

Μια μεγάλη ιδέα μπορεί να διευκολύνει ή ακόμα και να σώσει εκατομμύρια ζωές. Να προσφέρει λύσεις και τρόπους αντιμετώπισης σημαντικών κοινωνικών ή και περιβαλλοντικών ζητημάτων. Ανεξάρτητα από το πρόβλημα που έρχεται να λύσει, μια τέτοια ιδέα έχει ως κύριο συστατικό της την καινοτομία. Μία διαφορετική οπτική γωνία, ένα καινούριο προϊόν ή μια υπηρεσία, ένα έντεχνο τρόπο χρήσης της τεχνολογίας. Άλλωστε, στην εποχή μας η ψηφιακή τεχνολογία είναι απολύτως συνυφασμένη με την καινοτομία. Ιδιαίτερα για τη χώρα μας, όπου η σχέση μας με την καινοτομία ήταν τουλάχιστον προβληματική για αρκετές δεκαετίες, η ψηφιακή τεχνολογία μας προσφέρει το παράθυρο ευκαιρίας να αλλάξουμε το παραγωγικό μας πρότυπο, να βελτιώσουμε τομείς στους οποίους υστερούμε και να εκσυγχρονίσουμε περαιτέρω κλάδους που έχουμε το πλεονέκτημα.

Όμως, για όλα τα παραπάνω, βασική προϋπόθεση είναι η ανάπτυξη των ψηφιακών μας δεξιοτήτων. Συλλογικά και συνεργατικά, καθολικά, χωρίς να μείνει κανείς πίσω, με δημιουργικό τρόπο, που θα διευρύνει τους ορίζοντές μας.

Υστερούμε, αλλά μπορούμε…

Η ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων είναι ζητούμενο της εποχής. Η εντυπωσιακή τεχνολογική εξέλιξη των τελευταίων ετών και η εκρηκτική πρόοδός της έχουν κάνει επιτακτική την ανάπτυξη δεξιοτήτων STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics)στο σύνολο της κοινωνίας. Πολύ περισσότερο στις επιχειρήσεις, που ψηφιοποιούν τον τρόπο λειτουργίας τους και θέλουν να υιοθετήσουν τεχνολογικά εργαλεία για να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους.

Η ανάγκη για την αύξηση των ατόμων με τέτοιες δεξιότητες αντικατοπτρίζεται σε πολλές έρευνες που έχουν υλοποιηθεί τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με μελέτη της Deloitte (με τη συνεργασία του ΣΕΠΕ) η Ελλάδα θα χρειάζεται μέχρι το τέλος της δεκαετίας 16.000 ειδικούς σε δεξιότητες ΤΠΕ (Τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών) ετησίως. Σχεδόν διπλάσιους από όσους παράγουμε κάθε χρόνο.

Η πίεση βέβαια δεν εντοπίζεται μόνο στη χώρα μας. Είναι διάχυτη σε όλη την Ευρώπη. Χαρακτηριστικά είναι τα ευρήματα πρόσφατης έρευνας, σύμφωνα με την οποία η έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων θεωρείται ως η μεγαλύτερη πρόκληση για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, επηρεάζοντας την απόδοσή τους και την υιοθέτηση σύγχρονων τεχνολογιών.

Τα προγράμματα κατάρτισης (reskilling και upskilling) που υλοποιούν οι επιχειρήσεις στη δική τους λειτουργία δεν επαρκούν. Άλλωστε, αφορούν ένα πολύτιμο μεν, αλλά μικρό ποσοστό δε, των ατόμων που θα είναι απαραίτητο τα επόμενα χρόνια. Μια τέτοια διαδικασία ανάπτυξης δεξιοτήτων θα πρέπει να ξεκινάει από το εκπαιδευτικό μας σύστημα.

Σύμφωνα με ειδικούς, η είσοδος μίας διαδικασίας διδασκαλίας που θα περικλείει και την πρακτική εφαρμογή των γνώσεων σε όλες τις βαθμίδες, ακόμα και από τις πρώτες τάξεις, είναι απαραίτητη. Ένας επαναπροσδιορισμός της διδασκαλίας που η γνώση θα γίνεται πράξη, ενθαρρύνοντας τον μαθητή να την παρακολουθήσει, να την κατανοήσει και να πειραματιστεί. Προφανώς μια τέτοια αλλαγή προϋποθέτει επένδυση σε εξοπλισμό και ανθρώπους, αλλά είναι απαραίτητη για να αντιστραφεί η εικόνα.

Η αξία του Πανελλήνιου Διαγωνισμού STEM με στρατηγικό συνεργάτη την COSMOTE

Mέσα από διαγωνισμούς, που έχουν ως στόχο να καλλιεργήσουν δεξιότητες STEM στις μικρές ηλικίες οι νέοι και οι νέες που συμμετέχουν έχουν την ευκαιρία να ασχοληθούν με τη ρομποτική, να αναπτύξουν τις ψηφιακές τους δεξιότητες. Να συνεργαστούν σε ομάδες και να αναπτύξουν τη δημιουργικότητά τους, δύο πολύτιμα εφόδια, ανεξάρτητα από τη διαδρομή που θα επιλέξουν να ακολουθήσουν στη μετέπειτα ζωή τους. Να ξεφύγουν από τη θεωρητική διδασκαλία που κατά κανόνα λαμβάνουν στα σχολεία και «να αρχίσουν να σκέφτονται ως μηχανικοί, κατανοώντας καλύτερα τις θετικές επιστήμες», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Γιάννης Σομαλακίδης, πρόεδρος των WRΟ Hellas και STEM Education.

Ένα τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Πανελλήνιος Διαγωνισμός, που διοργανώνεται σταθερά κάθε χρόνο την τελευταία δεκαετία από τον STEM Education με στρατηγικό συνεργάτη την COSMOTE. Στα δέκα χρόνια του Πανελλήνιου Διαγωνισμού STEM έχουν συμμετάσχει περισσότεροι από 53.000 μαθητές, έχουν εκπαιδευτεί περισσότεροι από 15.800 δάσκαλοι και καθηγητές και έχουν δοθεί δωρεάν περισσότερα από 1.100 πακέτα εκπαιδευτικού εξοπλισμού. Συνολικά οι άμεσοι και έμμεσοι ωφελούμενοι των δράσεων υπολογίζονται σε 330.000. Μόνο στο φετινό διαγωνισμό STEM 2024 συμμετείχαν 9.000 μαθητές από όλη την Ελλάδα.

Ο κ. Μιχάλης Τσαμάζ, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΟΤΕ, ο οποίος κατά τη διάρκεια του τελικού διαγωνισμού, βραβεύτηκε για την προσφορά του στην διάδοση και εξέλιξη της εκπαιδευτικής ρομποτικής, δήλωσε: «Με μεγάλη χαρά και συγκίνηση βλέπουμε σήμερα χιλιάδες νέους να ασχολούνται με την ρομποτική και να παρουσιάζουν πρωτότυπες τεχνολογικές λύσεις. Συγχαρητήρια σε όλες τις ομάδες που συμμετέχουν. Πριν από μια δεκαετία, ήμασταν από τους πρώτους που αντιλήφθηκαν τη σημασία του STEM και της διάδοσής του στις νέες γενιές. Πήραμε την απόφαση να επενδύσουμε στους νέους για να αναπτύξουν τις ψηφιακές και άλλες σημαντικές δεξιότητες, καθώς και για να ενισχύσουμε τον επαγγελματικό προσανατολισμό τους προς την επιστήμη και την τεχνολογία. Σήμερα με ικανοποίηση διαπιστώνουμε τα σημαντικά αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας.»

Στον τελικό του Πανελλήνιου Διαγωνισμού STEM 2024, με θέμα «Μεσόγειος, Πηγή Ζωής και Πολιτισμού»,  βραβεύτηκαν έργα που μέσα από την τεχνολογία αντιμετωπίζουν σημαντικά περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα, όπως οι πλημμύρες, η λειψυδρία, οι σεισμοί. Τέτοιου είδους έργο παρουσίασε ομάδα Δημοτικού από τη Θεσσαλία, που είχε δημιουργήσει αυτοματισμούς για την πρόβλεψη και αποφυγή πλημμυρών στον Πηνειό, καθώς και της λειψυδρίας στον Θεσσαλικό κάμπο. Στην κατηγορία του Γυμνασίου επίσης παρουσιάστηκαν αρκετές καινοτόμες ιδέες για τη Μεσόγειο όπως το hotspot της κλιματικής αλλαγής, λαμβάνοντας μετρήσεις αυτόματα από αισθητήρες και συλλέγοντας δεδομένα στο cloud.

Τέλος, στην κατηγορία «Οι φάροι της Μεσογείου» τα ρομπότ των παιδιών έστειλαν το μήνυμα της καλής γειτνίασης από το φάρο της Αλεξάνδρειας σε όλες τις χώρες της ευρύτερης περιοχής. 

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον επετειακό 10ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό STEM και τις νικήτριες ομάδες στο μπορείτε να βρείτε στο stem.edu.gr.

Μέσα από πλήθος δράσεων η COSMOTE στηρίζει σταθερά την εκπαιδευτική ρομποτική και το STEM, δέσμευση που αποδεικνύεται και από τη δεκαετή στρατηγική συνεργασία της COSMOTE με τους STEM Education και WRO Hellas. Δράσεις που εντάσσονται στην στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης για την αντιμετώπιση κοινωνικών προκλήσεων, όπως η ψηφιακή συμπερίληψη. Ναι, ένας κόσμος που η τεχνολογία είναι προσβάσιμη και μπορεί να αξιοποιείται από όλους, είναι ένας κόσμος καλύτερος για όλους.