Σε μια χρονική περίοδο που οι κοινωνίες και οι πολίτες αντιμετωπίζουμε μια σειρά από επείγοντα θέματα ένα πέπλο νεο-συντηρητισμού απλώνεται σε όλη την υφήλιο, δημιουργώντας αντικίνητρα για το κοινό, βιώσιμο, εξελικτικό μέλλον μας.

«Τις περισσότερες φορές βλέπουμε ό,τι θέλουμε να δούμε, ή ό,τι μας λένε άλλοι να δούμε, αντί να ερευνήσουμε τι πραγματικά συμβαίνει. Αγκαλιάζουμε σφιχτά οφθαλμαπάτες, νιώθοντας ψυχολογική ασφάλεια επειδή τις έχει αποδεχτεί η πλειοψηφία. Ενώ στην πραγματικότητα, οι οφθαλμαπάτες γίνονται λαοφιλείς, επειδή μας βομβαρδίζουν με δύναμη και συχνότητα τα κανάλια επικοινωνίας όλων των ειδών, ώστε να μην μπορείς να ξεχωρίσεις την αλήθεια από το ψέμα. Σαν υπάκουα σχολιαρόπαιδα δεν αναρωτιόμαστε για την αξιοπιστία και καταπίνουμε τα πάντα σαν χάπι. Γιατί; Γιατί από τα παιδικά μας χρόνια έχουμε προγραμματιστεί να δεχόμαστε, πως η πορεία όλων μας πρέπει να είναι σαν σε κοπάδι (με τους πολλούς) και πως η αυθεντία, όπου κι αν βρίσκεται, έχει πάντα δίκιο.»

Η παραπάνω σκέψη της Suzy Kassem αντικατοπτρίζει σε ένα μεγάλο βαθμό το κλίμα που διαμορφώνεται σε σύγχρονες κοινωνίες. Δυστυχώς, σε όλη την υφήλιο αναδύεται ένας νέο-συντηρητισμός. Δημιουργεί φόβο. Αναστατώνει και αμφισβητεί ελευθερίες και δικαιώματα. Τελικά, δημιουργεί αντικίνητρα για το κοινό, βιώσιμο, εξελικτικό μέλλον μας και επηρεάζει αρνητικά τη μάθηση, την καινοτομία, και το επιχειρείν. Σε περιβάλλον φωνασκιών, επιθετικότητας και φανατισμού που υπάρχει συχνά γύρω μας δεν μπορούν οι κοινωνίες να συζητήσουν μια ατζέντα εξέλιξης, θετικής αλλαγής, και συνδημιουργίας.

Ο νεο-συντηρητισμός φοβίζει επιχειρήσεις, κυβερνήσεις και τον κάθε λογικά σκεπτόμενο πολίτη. Κάνει εύκολο στόχο καθένα και καθετί με το οποίο δεν συμφωνεί. Γεννιέται από φόβο, αμάθεια, και φανατισμό που δεν έχουν ένα μόνο πολιτικό χρώμα ή ηλικία (αφήστε που τα ακαλλιέργητα νιάτα είναι πιο επιρρεπή στη συμπεριφορά αγέλης). Ο νέο-συντηρητισμός κρύβει έντεχνα διάφορα είδη ρατσισμού, πολιτικές ομάδες και κράτη που αναζητούν αποσταθεροποίηση («να γίνουμε κουλουβάχατα»). Δεν συναντάται μόνο στα social media, αλλά και στην πραγματική ζωή ή ακόμα και σε επίσημες πολιτικές κυβερνήσεων, που σαν να προσπαθούν να κλείσουν σύνορα, γέφυρες, συνεργασίες.

Ερέθισμα-1 για το άρθρο: Απαγόρευση βιβλίων από τις σχολικές βιβλιοθήκες

Πώς είναι δυνατόν να απαγορεύσεις βιβλία για παιδιά; Ποιο μυαλό σκέφτηκε κάτι τέτοιο; Και όμως στην Φλόριντα των ΗΠΑ η πολιτειακή ηγεσία και οι νομοθετικές επιτροπές απαγόρευσαν στους μαθητές κλασσικά αριστουργήματα-βιβλία. Αφαίρεσαν από όλες τις δημόσιες σχολικές βιβλιοθήκες τα βιβλία Χάρυ Πότερ, Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, Η γέφυρα της Τεραμπίθια, Οι περιπέτειες του Χακλμπέρυ Φιν επειδή τάχα έχουν προσβλητική γλώσσα (δείτε το χάσταγκ #BannedBooks).

Αυτό συμβαίνει στην Αμερική, όχι σε κάποια τριτοκοσμική χώρα. Λέτε να ενοχλούν τους «White Males» τα βιβλία των παιδιών, ενώ ο δημόσιος διάλογος στη χώρα τους είναι γεμάτος όπλα, fake news, ύβρεις και φανατισμό; Σκοταδισμός 2022. Δεν είναι τυχαίο πως η αμερικανική οικονομία χάνει τρισεκατομμύρια κάθε χρόνο…

Ερέθισμα-2: Μητροπολίτης υποδεικνύει τι να κάνει ένας Πρέσβης

Στον Μητροπολίτη Αλεξανδρούπολης δεν άρεσε η χαλαρή καλοκαιρινή εμφάνιση του Πρέσβη των Η.Π.Α. σε ανεπίσημη επίσκεψη στην πόλη, και θεώρησε σωστό να τον μαλώσει δημόσια, εκδίδοντας επίσημη ανακοίνωση πως «Ο  Πρέσβης των Η.Π.Α. στην Ελλάδα δεν μπορεί να εμφανίζεται ανεπίσημα και μάλιστα με ανέμελη θερινή ενδυμασία στην Αλεξανδρούπολη». Καταλαβαίνετε το μέγεθος της αμετροέπειας και τη στάση ενός ιεράρχη, που θεωρεί πως είναι πολιτειακός παράγοντας στη χώρα και κάνει μαθήματα αγωγής σε εκπρόσωπο ξένου κράτους; Μήπως έγινε Υπουργός Εξωτερικών, ή πλέον κανείς δεν σκέφτεται τι είναι σωστό; Μήπως η Ελλάδα δανείζεται ιδέες από το θεοκρατικό Ιράν;

Ερέθισμα-3: Ποινικοποίηση της αλλαγής φύλου

Η Marjorie Taylor Greene είναι επιχειρηματίας και από το 2021 εκλέχθηκε ως γερουσιαστής των ΗΠΑ. Θεωρείται από πολλούς ακραία στις απόψεις της και προβεβλημένη ειδική στις θεωρίες συνωμοσίας. Πρόσφατα παρουσίασε δημόσια ένα σχέδιο Νόμου-πρόταση που θα υλοποιηθεί πανεθνικά το 2024 εφόσον κερδίσει το κόμμα της στις εκλογές.

Η ιδέα όπως εξηγεί το περιοδικό Vanity Fair προβλέπει πως η ορμονοθεραπεία, η πλαστική χειρουργική και κάθε είδους επέμβαση «με σκοπό να αλλάξει το σώμα ενός ατόμου, ώστε να αντιστοιχεί σε φύλο που διαφέρει από το βιολογικό του φύλο», ή όποιες ιατρικές τεχνικές «θηλυκοποιούν ή αρρενωποποιούν τα χαρακτηριστικά προσώπου» θα αποτελούν κακούργημα και θα τιμωρείται με έως και 25 χρόνια φυλάκιση και μέγιστο πρόστιμο 250.000 δολάρια. Υποτίθεται, σύμφωνα με τη γνώμη της κυρίας Greene, πως έτσι προστατεύονται τα δικαιώματα των παιδιών, ώστε να μην αλλάξουν φύλο!

“Στην πολιτεία του Τέξας έχει ήδη φτιαχτεί επιτροπή που διερευνά το …ποιόν (background check το λένε) των γονέων / οικογενειών που τα παιδιά τους άλλαξαν φύλο. Η Ιερά Εξέταση ξανά επίκαιρη.”

Ερέθισμα-4: Γιατί χόρευε η Πρωθυπουργός της Φιλανδίας

Η Σάνα Μάριν, Πρωθυπουργός της Φιλανδίας αποφάσισε να κάνει ένα πάρτι με φίλες και φίλους της, να χορέψει και να διασκεδάσει. Η 36χρονη πολιτικός παραμένει άνθρωπος με δικαιώματα, αλλά επειδή κάποιος μοιράστηκε ένα βίντεο από το πάρτι της στα κοινωνικά δίκτυα, ξέσπασε καταιγίδα κριτικής. Οι πρεσβευτές της απανταχού ηθικής… άρχισαν τα γνωστά: όταν είσαι σε τόσο υψηλόβαθμη θέση, μπορείς να διασκεδάζεις προκλητικά; Πήρε ναρκωτικά; Είναι πρέπον;

Η Φινλανδή Πρωθυπουργός έκανε δηλώσεις, έκανε τεστ ουσιών που βγήκε αρνητικό και προσπάθησε να εξηγήσει πως δεν έκανε τίποτε κακό. Ζούμε άραγε στον μεσαίωνα; Οι πολιτικοί ηγέτες δεν μπορούν να διασκεδάζουν; Η αλήθεια είναι πιο ζοφερή: μέσα στην ίδια εβδομάδα έγιναν 10 σημαντικά πράγματα στη Φινλανδία. Ε, ποιο θέμα από αυτά όλα διάλεξαν τα μέσα ενημέρωσης για να ασχοληθούν;

Ερέθισμα-5: Υπάρχει ρατσισμός;

Σύμφωνα με τοπικό site η εταιρία Νιτσιάκος προσλαμβάνει δεκάδες Πακιστανούς εργάτες, άρα (σου λέει) γιατί όχι Έλληνες; Οι «κοινότητες των υπερ-πατριωτών» κινητοποιήθηκαν αμέσως στο twitter με τα επιχειρήματα (βλ. εδώ) «κακοί ‘Ελληνες εργοδότες», «από αύριο τέλος στα κοτόπουλα», «ανεργία των Ελλήνων στην Ήπειρο», «σημερινοί εισβολείς, αυριανοί κατακτητές» κά. Το ίδιο θα έπρεπε να λένε οι ντόπιοι πληθυσμοί σε Αραβικά Εμιράτα, Λονδίνο,  Μόναχο, Λυών, Βαρκελώνη, Βοστώνη ΗΠΑ, Στοκχόλμη και Βρυξέλλες που είναι συγκεντρωμένοι οι περισσότεροι Έλληνες «μεταναστευτικό οικονομικό εργατικό δυναμικό»;

Πώς παραγγέλνει κάποιος από τους food aggregators ξέροντας πως έχουν ξένους εργαζόμενους (ας μου φέρει το σουβλάκι μου κι ας είναι ό,τι θέλει); Πως θα γίνονται οι βαριές δουλειές στις φράουλες Μανωλάδας, στα βερίκοκα, στις κεντρικές αγορές Ρέντη, στις μεταφορές και στους σταθμούς-αποθήκες logistics; Ξέρετε πολλούς να θέλουν για δουλειά τη σφαγή κοτόπουλων, ή τον καθαρισμό των μονάδων; Ο ρατσισμός που στοχοποιεί επιχειρήσεις και πρακτικές, ανατροφοδοτεί το κλίμα μίσους και φόβου που κυριαρχεί σιγά-σιγά στις δυτικές κοινωνίες. Η αποδοχή της αλήθειας, πως ο κόσμος δεν σταματάει, είναι το πρώτο βήμα. Οι θεσμοί και οι κανόνες ενσωμάτωσης σύμφωνα με τους Ελληνικούς Νόμους είναι το δεύτερο. Όλα τα άλλα είναι υστερίες (στο Twitter).

Ερέθισμα-6: Δεν μπορείς να ορίζεις το σώμα σου

Μπορώ να κάνω άμβλωση σε μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, ή αν έχω υποστεί βιασμό, δηλαδή να ορίσω εγώ το τι κάνω με το σώμα μου; Όχι, όπως αποφάνθηκε πρόσφατα η Αμερικανική Νομοθεσία, δίνοντας πάσα στο μεγαλύτερο κοινωνικό και οικονομικό ‘crash’ ρατσισμού και εχθρότητας της εκεί κοινωνίας. Μπορείς ακόμη να κάνεις άμβλωση στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, ή αν είσαι υπάλληλος στη Wallmart (τον μεγαλύτερο εργοδότη των ΗΠΑ).

Φανταστείτε, ιδιωτική εταιρία να ανακοινώνει παροχή, όπως η Wallmart, πως καλύπτει το δικαίωμα άμβλωσης και τη σχετική πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας των εργαζομένων της! Αν δεν σας είναι σαφές το ‘μοτίβο’ ας θυμηθούμε πως στη Σαουδική Αραβία μια γυναίκα κλείστηκε για 34 χρόνια στη φυλακή, επειδή έγραφε στο twitter τη γνώμη της που ενοχλούσε το καθεστώς. Στο Αφγανιστάν απαγορεύεται τα κορίτσια να πάνε στο γυμνάσιο. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Σκωτία και την Ουαλία η άμβλωση είναι παράνομη (με ποινή ισοβίων αν δεν έχεις ιατρική έγκριση)!

Τα παραδείγματα του νέο-συντηρητισμού είναι δεκάδες.

Γυρίζουμε στο μεσαίωνα;

Αναρωτηθείτε σε τι κόσμο μεγαλώνουμε; Είναι μια περίοδος εξέλιξης και ανάπτυξης, ή μια περίοδος που θα τελικά σκεπαστεί από φανατισμούς και απαγορεύσεις; Μήπως μπήκαμε ξανά στον μεσαίωνα;

Είναι ίσως γενίκευση να συγκρίνουμε τη μακρά περίοδο του Μεσαίωνα με ό,τι συμβαίνει σήμερα, αλλά υπάρχουν πολλές συνταυτίσεις και ερεθίσματα. Η ιστορική περίοδος που άρχισε με την πτώση της Δυτικής Αυτοκρατορίας (Ρώμης) το 476 και ολοκληρώθηκε με την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το 1453 έχει πολλές συσχετίσεις και συγκρίσεις εκείνης της περιόδου με το σήμερα:

  1. Πόλεμοι ή απειλή πολέμων (τότε: Pax Romana, οι Βίκινγκ, οι Ούνοι / σήμερα: Ουκρανία-Ρωσία και οι απανταχού απειλές πολέμων – πχ. Ασία).
  2. Μεγάλες κοινωνικές διαφορές (τότε: διάκριση σε ευγενείς, κληρικούς, αγρότες / σήμερα: φτωχοποίηση πολλών κοινωνικών ομάδων και αδυναμία πρόσβασης σε βασικά οικονομικά και κοινωνικά αγαθά).
  3. Συντεχνίες και μπουρζουαζία που επηρεάζουν (τότε: οι συντεχνίες με τους βασιλείς / σήμερα: προνομιούχοι σε οικονομία, κοινωνική θέση, και επιρροή αφαιρούν δικαιώματα από άλλους)
  4. Απουσία θεσμών και δικαιωμάτων πολιτών (τότε: οι αυλικοί / σήμερα: πολίτες που μάχονται για ηθικά, κοινωνικά, και οικονομικά δικαιώματα).
  5. Ρόλος υποταγής γυναικών (τότε: σπίτι και αναπαραγωγή / σήμερα: βία και φόνοι, διεκδίκηση κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων).
  6. Διώξεις εθνοτικών μειονοτήτων, κατά της θρησκευτικής πολυμορφίας (είναι πάντα ο ίδιος εθνικός και φυλετικός ρατσισμός που ακούμε: ο Εβραίος, ο Αλβανός, ο Μεξικανός, κ.λπ)
  7. Σημασία της εκπαίδευσης (τότε: μορφώνονταν μόνο κληρικοί και ευγενείς / σήμερα: παραμένει άλυτο θέμα η αλλαγή ποιότητας στην εκπαίδευση).
  8. Πολιτιστική δημιουργία (τότε: ο Μεσαίωνας είχε μεγάλους και ιστορικούς εκπροσώπους / σήμερα: μοιάζει σαν να σίγασε η δημιουργία).
  9. Θρησκευτικοί θεσμοί πυρήνας και επηρεασμός της εξουσίας, φόβος και υπακοή στα δόγματα (τότε: μόνο θρησκευτικά / σήμερα: κομματικά-πολιτικά-εθνικά)
  10. Σεξουαλικότητα και σεξουαλική ποικιλομορφία (τότε: ασθένεια, τιμωρία, ταμπού / σήμερα: κοινωνικός αποκλεισμός).
  11. Θεραπεία ασθενειών και ψυχικών διαταραχών (τότε: έγκλημα και θανάτωση / σήμερα: νέα πραγματικότητα που πρέπει να διαχειριστούν κυβερνήσεις και άνθρωποι).

“Φανατικός είναι εκείνος που δεν μπορεί να αλλάξει τον τρόπο σκέψης του, και δεν θα αλλάξει το θέμα της συζήτησης”

Winston S. Churchill

Οι οργανωμένες δυτικές κοινωνίες (κυβερνήσεις και πολίτες) δεν απαντούν, δεν σχεδιάζουν λύσεις και δεν δουλεύουν πρακτικά για τις ανάγκες του μέλλοντος. Τα δύσκολα θέματα είναι η αντιμετώπιση του παγκόσμιου χρέους, η οχύρωση της δημόσιας υγείας, ο πράσινος, καλύτερος και βιώσιμος πλανήτης, η κατασπατάληση φυσικών πόρων, η κυβερνοασφάλεια, ο σεβασμός των προσωπικών ελευθεριών, οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, η καινοτομία και οι αλλαγές που φέρνει, καθώς και η ανανέωση του μοντέλου εκπαίδευσης.

Αυτά είναι πιο σημαντικά θέματα από το φόβο του οικονομικού μετανάστη, ή με ποιον χόρευε η κυρία Μάριν. Αυτά είναι τα επείγοντα θέματα στα οποία πρέπει όλοι μαζί να συνεργαστούμε, επειδή έχουμε υποχρέωση να παραδώσουμε ένα καλύτερο κόσμο στα παιδιά μας. Βάζοντας στην άκρη φόβους, ανησυχίες και τα δίκτυα παραπληροφόρησης που μας σερβίρουν καθημερινά την απομάκρυνση από το καλύτερο μέλλον.