Πολύ πριν τα σκεπτόμενα ρομπότ και μηχανές με τις οποίες (θα) μπορούμε να αλληλεπιδρούμε η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει μπει ήδη στη ζωή μας, εμπλουτίζοντας και αναβαθμίζοντας αρκετές εκφάνσεις της καθημερινότητας.
Οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας είναι από τα πλέον δημοφιλή είδη στον κινηματογράφο. Στη συντριπτική πλειοψηφία τους έχουν έξυπνα σενάρια, υψηλούς προϋπολογισμούς, πλούσια ειδικά εφέ και γενικότερα είναι ταινίες που αξίζει να δεις. Ταινίες που είτε είναι απλά fun to watch είτε επειδή σε κάνουν να σκεφτείς λίγο παραπάνω. Από την άλλη πλευρά, έχουν ένα μειονέκτημα: δημιουργούν λανθασμένες εντυπώσεις στο ευρύ κοινό. Με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την τεχνητή νοημοσύνη ή αν προτιμάτε το ΑΙ (artificial intelligence).
Για το ευρύ κοινό, το ΑΙ είναι συνδυασμένο με ρομπότ ή με σκεπτόμενες μηχανές που έχουν σκοπό να κατακτήσουν τον κόσμο και να καταστρέψουν την ανθρωπότητα. Από τον Hal 9000 της «Οδύσσειας του Διαστήματος» μέχρι το Skynet στον «Εξολοθρευτή» αλλά και το Α.Ι. του Στίβεν Σπίλμπεργκ, η τεχνητή νοημοσύνη έχει συνδυαστεί με μηχανές που σκέπτονται. Βέβαια, ο ορισμός της τεχνητής νοημοσύνης είναι ακριβώς αυτό: μηχανές που σκέπτονται ως άνθρωποι και χάρη στην υπολογιστική ισχύ τους μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα καλύτερα και πιο γρήγορα από τους ανθρώπους. Όμως, στην πραγματικότητα η τεχνητή νοημοσύνη είναι πολύ περισσότερα και ιδίως η αποκαλούμενη Narrow AI, όπου οι μηχανές -οι οποίες, όμως, μπορεί να είναι και ένας αλγόριθμος και όχι απαραίτητα ένα ρομπότ- αναλαμβάνουν να κάνουν συγκεκριμένες εργασίες. Και αυτού του είδους η τεχνητή νοημοσύνη δηλώνει ήδη παρών στην καθημερινότητα μας.
Πρακτικά, η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι κάτι που θα μας απασχολήσει στο προσεχές μέλλον. Αλλά κάτι με το οποίο ήδη αλληλεπιδρούμε και έχει αλλάξει δραστικά τη ζωή μας. Ας δούμε μερικά παραδείγματα, προκειμένου να γίνει αυτό κατανοητό.
Επικοινωνία
Το Gmail και γενικότερα οι εφαρμογές ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Ο αλγόριθμος που χρησιμοποιεί η Google μαθαίνει από τις ενέργειες μας αναφορικά με τα μηνύματα που λαμβάνουμε ή από το τι κάνουμε μέσα στο οικοσύστημα της Google και κατηγοριοποιεί τα μηνύματα μας. Πολλές φορές βλέπουμε μηνύματα από συγκεκριμένους αποστολείς να πηγαίνουν στα spam επειδή πολύ απλά τα έχουμε διαγράψει τα προηγούμενα emails τους ουκ ολίγες φορές.
Το ίδιο συμβαίνει και με τις προτάσεις για τη λέξη που θέλουμε να πληκτρολογήσουμε. Η εφαρμογή -και αυτό το βλέπουμε πολύ πιο έντονα στο smartphone- μαθαίνει τις προτιμήσεις μας και προχωρά στις αντίστοιχες προτάσεις.
Social media
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η εφαρμογή του ΑΙ είναι πιο έντονη από πολλά άλλα κομμάτια της καθημερινότητας μας. Οι αλληλεπιδράσεις που έχουμε με άλλους χρήστες διαμορφώνουν τον αλγόριθμο κατά τέτοιο τρόπο ώστε να καταλήγουμε να βλέπουμε πιο ψηλά στο timeline μας τα posts από τους χρήστες εκείνους που προτιμάμε. Το πρόβλημα είναι πως σε αυτή την περίπτωση αρχίζει να δημιουργείται μία «φούσκα» όπου πρακτικά βλέπουμε ότι μας αρέσει και αυτό μπορεί να αποδειχθεί «επικίνδυνο» υπό την έννοια ότι περιορίζεται το εύρος των posts που βλέπουμε.
Επαφές στο smartphone
Ο τηλεφωνικός κατάλογος του smartphone είναι ένα άλλο παράδειγμα όπου η σχετική εφαρμογή μαθαίνει από εμάς και όταν κάνουμε μία αναζήτηση φέρνει πιο πάνω τις επαφές εκείνες με τις οποίες έχουμε μεγαλύτερη αλληλεπίδραση.
Επίσης, οι σχετικές εφαρμογές φθάνουν στο σημείο να μας προτείνουν να συγχωνεύσουμε επαφές όταν βλέπουν πολλά κοινά στοιχεία μεταξύ τους. Αυτό μερικές φορές μπορεί να αποδειχθεί πρόβλημα γιατί πολλοί έχουμε επαφές με ίδιο όνομα και επώνυμο που είναι διαφορετικοί άνθρωποι και όταν θες να καλέσεις δεν θυμάσαι ποιο είναι το σωστό νούμερο!
Αναζήτηση στο Web
Πόσες φορές σας έχει τύχει να ξεκινάτε να κάνετε μία αναζήτηση στο Google Search και αμέσως αρχίζουν να εμφανίζονται προτάσεις που να σχετίζονται μάλιστα με κάτι που βλέπατε σε κάποια άλλη εφαρμογή ή υπηρεσία στο Web; Η πρώτη εντύπωση είναι πως μας παρακολουθούν αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο από τους αλγόριθμους που «τρέχουν» στον browser και προσπαθούν να μας κάνουν τη ζωή λίγο πιο εύκολη. Ή απλά να μάθουν περισσότερα για εμάς.
Προτάσεις για αγορές
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στα ηλεκτρονικά καταστήματα που κάνουν προτάσεις με βάση τις μέχρι τότε προτιμήσεις μας. Γενικότερα, στο ηλεκτρονικό εμπόριο οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιούνται εκτενώς προκειμένου να ενισχύσουν τις πωλήσεις και να κάνουν πιο προσωποποιημένη την εμπειρία του πελάτη.
Κάτι αντίστοιχο γίνεται και στον τομέα του μάρκετινγκ, όπου εταιρείες όπως η Persado, χρησιμοποιούν τεχνικές ΑΙ προκειμένου τα μηνύματα που λαμβάνει ένας χρήστης να είναι πιο κοντά στις προτιμήσεις του και να κάνουν προτάσεις που να οδηγούν σε αγορές. Και φυσικά δεν υπάρχει καλύτερο παράδειγμα από τα Google Ads που προσαρμόζονται στις αναζητήσεις του χρήστη!
Ψηφιακοί βοηθοί
Μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες υλοποιήσεις τεχνητής νοημοσύνης αυτή τη στιγμή είναι στους ψηφιακούς βοηθούς (Apple Siri, Google Assistant, Amazon Alexa) όπου βασίζονται ξεκάθαρα στο ΑΙ προκειμένου να απαντάνε στις ερωτήσεις μας και να βελτιώνουν την καθημερινότητα μας.
Εφαρμογές ψυχαγωγίας
Ένας λόγος που το Netflix αλλά και το Spotify είναι εξαιρετικά δημοφιλή είναι οι προτάσεις που κάνουν. Προτάσεις που βασίζονται στο τι βλέπει ή ακούει ο χρήστης και είναι σαφές ότι και αυτό βασίζεται στο ΑΙ. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και με το YouTube, στο οποίο κάποια στιγμή νομίζεις ότι έχει φτιαχτεί με βάση τα δικά σου στάνταρντ. Στην πραγματικότητα, όμως, ο αλγόριθμος λαμβάνει υπόψη τι κάνεις και τι βλέπεις και προτείνει ανάλογα.
Πάντως, το μειονέκτημα είναι ότι σε όλες αυτές τις εφαρμογές ψυχαγωγίας γίνεται όλο και πιο δύσκολο να «δοκιμάσεις» να δεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό, εκτός και αν το ψάξεις εσύ.
Αναγνώριση προσώπου
Όσο και αν ακούγεται περίεργο, το FaceID της Apple είναι μία μορφή ΑΙ καθώς μπορεί και να μας αναγνωρίζει ακόμη και αν φοράμε γυαλιά ή έχουμε αποκτήσει γένια (για τους άνδρες το τελευταίο) ή γενικότερα έχουμε αλλάξει το πρόσωπο μας.
Χάρτες και κίνηση
Ένα ακόμη εξαιρετικό παράδειγμα χρήσης ΑΙ στην καθημερινότητα μας είναι το Google Maps, το οποίο χρησιμοποιεί ΑΙ και τα δεδομένα που παίρνει από τις Android συσκευές των χρηστών προκειμένου να προτείνει τη βέλτιστη διαδρομή με βάση την κίνηση που υπάρχει! Το ενδιαφέρον είναι πως τις περισσότερες φορές οι εκτιμήσεις για το χρόνο που απαιτείται για να πας κάπου είναι απολύτως σωστές. Και η ακρίβεια βελτιώνεται με το χρόνο!
Έξυπνα αυτοκίνητα
Τέλος, υπάρχουν και τα «έξυπνα» αυτοκίνητα. Ειδικά η Tesla αλλά και άλλοι μεγάλοι κατασκευαστές αυτοκινήτων χρησιμοποιούν εφαρμογές ΑΙ προκειμένου να προτείνουν διαδρομές, καταλαβαίνουν τον τρόπο που οδηγούμε και κάνουν ανάλογες προτάσεις. Τέτοιου είδους προτάσεις έχουμε και σε εξειδικευμένες εφαρμογές όπως η O’Seven που φθάνουν στο σημείο να καθορίζουν και το ύψος του ασφαλιστηρίου συμβολαίου για το αυτοκίνητο μας.
Βέβαια, το επόμενο βήμα εδώ θα είναι η αυτόνομη οδήγηση, ένας τομέας που θα φανεί πόσο έξυπνη μπορεί να είναι η τεχνητή νοημοσύνη. Ειδικά μέχρι να φθάσουμε στο σημείο όλα τα αυτοκίνητα να κινούνται αυτόνομα. Αλλά αυτό δεν δείχνει να είναι και τόσο μακριά. Και ενδεχομένως να γίνει χωρίς καν να το καταλάβουμε. Όπως ακριβώς έχουμε φθάσει στο σημείο να κάνουμε τόσο έντονη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην καθημερινότητα μας αλλά να μην το έχουμε πλήρως αντιληφθεί.
